Τριάντα έξι χρόνια μετά τη δολοφονία για την οποία κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο, ο Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ πρόκειται να εκτελεστεί στην Αλαμπάμα το αργότερο ως το μεσημέρι της Παρασκευής (ώρα Ελλάδας) με υποξία από τη λήψη αζώτου.

Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ αυτή η μέθοδος, εναλλακτική της θανατηφόρας ένεσης. Σε μια ειρωνική τροπή των γεγονότων, ο Σμιθ έγινε κατά κάποιο τρόπο ο άνθρωπος που οδήγησε στην υιοθέτηση της εκτέλεσης με άζωτο.

Το 2022 επρόκειτο να εκτελεστεί με θανατηφόρα ένεση, μια μέθοδος που οδηγεί τον κατάδικο σε θάνατο αφού πρώτα τon έχει αναισθητοποιήσει και παραλύσει. Η διαδικασία στον Σμιθ και σε άλλους δύο κατάδικους απέτυχε με σωματικά και ψυχικά οδυνηρό τρόπο.

Στην πράξη ο 58χρονος Σμιθ γίνεται πειραματόζωο μιας μεθόδου για να κριθεί αν θα την χρησιμοποιήσουν και άλλες πολιτείες (σήμερα είναι η Αλαμπάμα και άλλες δύο). Αυτή τη φορά ο κατάδικος θα εισπνεύσει καθαρό άζωτο, το οποίο σταδιακά θα στερήσει τον οργανισμό του από οξυγόνο. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο άνθρωπος χάνει τις αισθήσεις του. Αργά αλλά σταθερά οι λειτουργίες του σώματος θα αρχίσουν να σταματούν και μέσα σε λίγα λεπτά επέρχεται ο θάνατος.

Το άζωτο θα χορηγείται για 15 λεπτά συνεχώς ή για πέντε λεπτά αφότου το εγκεφαλογράφημα δείξει τον θάνατο (με ευθεία γραμμή) όποιο από το δύο θα διαρκέσει περισσότερο. Στην πράξη, λένε οι επικριτές της μεθόδου αλλά και οι συνήγοροι του Σμιθ, τα πράγματα δεν είναι απλά και τονίζουν δε ότι η μέθοδος δεν είναι όσο ανώδυνη λέγεται ότι είναι.

Καταρχάς επισημαίνουν ότι οι επιπτώσεις του αζώτου της λήψης έχουν καταγραφεί σε ιατρικά περιοδικά μόνο για την τυχαία έκθεση, όπως για παράδειγμα σε εργατικό δυστύχημα, ή σε απόπειρες αυτοκτονίας.

Η μέθοδος με το άζωτο δεν χρησιμοποιείται ούτε από τους κτηνιάτρους, παρά μόνο για τα κοτόπουλα, τις γαλοπούλες και τους χοίρους. Για τα περισσότερα θηλαστικά είναι κτηνιατρικά απαράδεκτη γιατί δημιουργεί ένα ανοξικό περιβάλλον που προκαλεί μεγάλη αγωνία στο ζώο.

Οι συνήγοροι του Σμιθ λένε ακόμη ότι η μάσκα για το άζωτο δεν είναι αεροστεγής οπότε θα εισέρχεται ελάχιστο οξυγόνο. Αυτό θα καθυστερήσει τον θάνατο ή θα τον αφήσει σε κατάσταση φυτού.

Επιπλέον γιατροί λένε ότι η έλλειψη οξυγόνου μπορεί να προκαλέσει στον Σμιθ ναυτία με αποτέλεσμα ο κατάδικος να πνιγεί από τον εμετό του. Η Αλαμπάμα αντιτείνει ότι ο Σμιθ θα χάσει πολύ γρήγορα τις αισθήσεις του και δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος.

Τα Ηνωμένα Έθνη υποστηρίζουν και αυτά ότι πρόκειται για «μη δοκιμασμένη μέθοδο εκτέλεσης», η οποία μπορεί να υποβάλει τον κατάδικο «σε σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή ακόμη και σε βασανιστήρια». Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ προσθέτουν ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο Σμιθ δεν θα υποφέρει και παρακάλεσαν τους Αμερικανούς αξιωματούχους να σταματήσουν την εκτέλεση.

Υπάρχουν όμως και σοβαρές νομικές αντιρρήσεις. Η υπεράσπιση τονίζει ότι η δεύτερη απόπειρα εκτέλεσης είναι αντισυνταγματική. Η αποτυχημένη εκτέλεση του 2022 διήρκεσε πάνω από τέσσερις ώρες και προκάλεσε στον Σμιθ «σοβαρό σωματικό πόνο και ψυχολογικό μαρτύριο» και μετατραυματικό στρες, υποστηρίζει η υπεράσπιση.

Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι τρύπησαν τον Σμιθ στα χέρια και τις παλάμες, αγνοώντας τα παράπονά του ότι διαπερνούσαν τους μυς του και του προκαλούσαν έντονο πόνο, ανέφεραν στο αίτημα αναστολής της εκτέλεσης προς το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Για όλα αυτά, υπάρχει νομικά έδαφος, όπως υποστηρίζουν, για να επικαλεστούν την Όγδοη Τροποποίηση του αμερικανικού συντάγματος η οποία απαγορεύει τα βασανιστήρια στους κρατουμένους.

Ωστόσο, πέντε διαφορετικά δικαστήρια -από ένα περιφερειακό δικαστήριο της Αλαμπάμα μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο της Πολιτείας – έχουν αποφανθεί εναντίον των προσπαθειών της υπεράσπισης να σταματήσει την εκτέλεση ή να ορίσει νέα ακρόαση. Τελικά, χθες το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έδωσε τελικά το πράσινο φως για να προχωρήσει η εκτέλεση.

ΟΗΕ: Ζητά να μην εκτελεστεί με αέριο άζωτο καταδικασμένο στην Αλαμπάμα – «Επώδυνο και ταπεινωτικό»

Εν τω μεταξύ, τέσσερις εισηγητές του ΟΗΕ εξέφρασαν σήμερα την ανησυχία τους για την πρόθεση των ΗΠΑ να εκτελέσουν καταδικασμένο σε θάνατο με αέριο άζωτο, εκτιμώντας ότι αυτή η μέθοδος, που θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά παγκοσμίως, ενδέχεται να τον υποβάλει σε «βάναυση, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή ακόμη και βασανιστήρια».

«Αυτή θα είναι η πρώτη απόπειρα να γίνει εκτέλεση με υποξία του αζώτου», τόνισαν τέσσερις ειδικοί εισηγητές του ΟΗΕ σε ανακοίνωσή τους, επισημαίνοντας ότι αυτή η μέθοδος ενδέχεται να προκαλέσει στον θανατοποινίτη «μεγάλα δεινά» και πιθανόν να είναι αντίθετη με την απαγόρευση χρήσης βασανιστηρίων και άλλων βάναυσων, απάνθρωπων ή ταπεινωτικών μεταχειρίσεων.

«Ανησυχούμε ότι η υποξία αζώτου ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα έναν επώδυνο και ταπεινωτικό θάνατο», επεσήμαναν ενώ σημείωσαν ότι «δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη» περί του αντιθέτου.

Την ανακοίνωση υπογράφουν οι ειδικοί εισηγητές για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις Μόρις Τίντμπολ- Μπινζ, για τα βασανιστήρια Άλις Τζιλ Έντουαρντς, για την ανεξαρτησία των δικαστών και των δικηγόρων Μάργκαρετ Σάτερθουαϊτ και για το δικαίωμα στη σωματική και ψυχική υγεία Τλαλένγκ Μοφοκένγκ.