Τετάρτη, 29-Μαρ-2023 21:00
Σε τροχιά δυναμικής ανόδου η οικονομία και το 2023
Του Τάσου Δασόπουλου
Σε τροχιά δυναμικής ανόδου βρίσκεται από την αρχή του χρόνου η ελληνική οικονομία, δείχνοντας ότι, αν δεν υλοποιηθούν οι εξωγενείς κίνδυνοι που ελλοχεύουν σήμερα, η πρόσφατη αναθεώρηση της ανάπτυξης για φέτος από το 1,8% στο 2,3% δεν θα είναι η τελευταία.
Η οικονομία εμφανίζεται για φέτος να “χτίζει” πάνω στο κεφάλαιο των άμεσων ξένων επενδύσεων συνολικού ύψους 17 δισ. ευρώ, το οποίο έχει δημιουργηθεί από το 2019 και πλέον μπαίνει σε φάση υλοποίησης, αλλά και στις δημόσιες επενδύσεις, χρηματοδοτούμενες κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα μεταφέρουν στην οικονομία περίπου 5-6 δισ. ευρώ μέχρι και το τέλος του χρόνου.
Τρανή απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει για τον Ιανουάριο καθαρή αύξηση στις επενδύσεις ύψους 3,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2022, ενώ ακόμη δεν έχει μπει στον “λογαριασμό” η απόδοση στην οικονομία από τις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες θα φτάσουν συνολικά για φέτος τα 17-18 δισ. ευρώ μαζί τα χρήματα του Ταμείου Ανάπτυξης.
Οι οδηγοί της ανάπτυξης
Την ίδια ώρα, μοχλός ανάπτυξης για φέτος γίνεται το μεγάλο πρόβλημα της οικονομίας το 2022: οι τιμές των καυσίμων. Ο παράγοντας ο οποίος, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ, αφαίρεσε πέρσι περίπου 3% του ΑΕΠ (περίπου 6,5 δισ. ευρώ) λόγω αυξημένου κόστους εισαγωγών, φέτος αποτελεί στοιχείο που ενισχύει την ανάπτυξη. Μόνο για τον Ιανουάριο, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου ήταν 30% υψηλότερες από ό,τι οι σημερινές, το καθαρό κέρδος από εισαγωγές καυσίμων εκτιμάται περίπου στα 660 εκατ. ευρώ (0,3% του ΑΕΠ) σε σύγκριση με το 2021.
Η γενικότερη ανακούφιση που επικρατεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τη σημαντική υποχώρηση των τιμών της ενέργειας, σε συνδυασμό και με τη συρρίκνωση της διάρκειας του χειμώνα, είχε ως αποτέλεσμα η Ευρωζώνη να διαφύγει την ύφεση για το τελευταίο τρίμηνο του 2022 και να έχει πολλές ελπίδες να αποφύγει την αρνητική ανάπτυξη και για το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Με δεδομένο ότι οι χώρες της Ευρωζώνης είναι βασικός εμπορικός εταίρος της Ελλάδας, η οριακά θετική ανάπτυξη της Ευρωζώνης διατήρησε και τις ελληνικές εξαγωγές, οι οποίες καταγράφουν αύξηση 30,2% για τον Ιανουάριο, ενώ οι προβλέψεις μέχρι και το τέλος του 2022 ήθελαν τις εξαγωγές αγαθών να παρουσιάζουν για φέτος μια οριακή αύξηση της τάξης του 1,3%.
Την ίδια ώρα, αν και είναι νωρίς ακόμη για να βγάλει κανείς οριστικά συμπεράσματα, ο τουρισμός, αντί για στασιμότητα σε σχέση με το 2022, όπως αναμενόταν, δημιουργεί προσδοκίες ότι πάει για νέο ρεκόρ τζίρου το 2023.
Οι κίνδυνοι
Από την άλλη μεριά, ούτε και το 2023 θα πρέπει να αναμένεται ότι θα είναι μια “ανέφελη” χρονιά. Μάλιστα, στους ήδη γνωστούς κινδύνους προστίθεται και η πιθανότητα μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία κανείς δεν μπορεί από τώρα να ξέρει πώς θα εξελιχθεί.
Παράλληλα, η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων και περιορισμό της ρευστότητας στην αγορά, με στόχο την υποχώρηση του πληθωρισμού, δημιουργεί μια νέα γενιά προβλημάτων. Ειδικότερα, οι αυξήσεις των επιτοκίων του ευρώ, που έχουν φτάσει πλέον το 3,5%, έχουν αρχίσει να πιέζουν και στην Ελλάδα τους δανειολήπτες σε κυμαινόμενο επιτόκιο και να κάνουν πιο δύσκολες τις επενδύσεις κυρίως ιδιωτών σε κατοικίες και λιγότερο στις επιχειρήσεις.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η πιο “επιθετική” πολιτική επιτοκίων της Fed, μαζί με συσσωρευμένα προβλήματα, απειλεί με ένα τραπεζικό ντόμινο σε μικρότερες περιφερειακές τράπεζες, όπως δείχνουν τα παραδείγματα της SVB και της Signature Bank.
Στην πίεση από την αύξηση του κόστους χρήματος στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη αθροίζεται και η εμμονή του υψηλού πληθωρισμού με φορέα πλέον τα τρόφιμα, δημιουργώντας περιβάλλον ασφυξίας σε χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα του πληθωρισμού, σε αυτήν τη δεύτερη φάση του, απεικονίζεται με έναν δομικό πληθωρισμό ο οποίος συνεχίζει να αυξάνεται, φτάνοντας τον Φεβρουάριο το 6,8%, δείχνοντας τη διάχυση της ακρίβειας σε όλα τα προϊόντα και της υπηρεσίες του “καλαθιού” του πληθωρισμού. Η ακρίβεια αυτή είναι πιο ασφυκτική από αυτήν που δημιουργούσαν το 2022 κυρίως τα καύσιμα και τα τρόφιμα και, δυστυχώς, θα χρειαστεί πολύ περισσότερο χρόνο για να υποχωρήσει κοντά στα επίπεδα του 2021.
https://www.capital.gr/oikonomia/3707131/se-troxia-dunamikis-anodou-i-oikonomia-kai-to-2023