Γράφει ο Κάτς80

Η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ είναι εκ των πραγμάτων σύμμαχοι στον αγώνα ενάντια στην αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στην περιοχή. Είναι μια αναπτυσσόμενη αλλά και πολύ ευαίσθητη σχέση.

Την περασμένη εβδομάδα ο αρχηγός του ισραηλινού στρατού, στρατηγός Gadi Eisenkot, δήλωσε σε συνέντευξή του στη Σαουδαραβική εφημερίδα Elaph ότι το Ισραήλ ήταν έτοιμο να ανταλλάξει πληροφορίες με τους Σαουδάραβες προκειμένου να αντιμετωπίσουν το Ιράν.«Υπάρχουν κοινά συμφέροντα και όσον αφορά τον ιρανικό άξονα είμαστε σε πλήρη συμφωνία με τους Σαουδάραβες», δήλωσε.

Λίγες μέρες αργότερα, μετά από την διάσκεψη στο Παρίσι, ένας πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Σαουδικής Αραβίας, ο Δρ. Μουχάμαντ Μπιν Αμπντούλ Κάριμ Ίσα (Dr Muhammad bin Abdul Karim Issa), στενός συνεργάτης του Σαουδάραβα πρίγκιπα Mohammed bin Salman, δήλωσε στην ισραηλινή εφημερίδα Maariv ότι «καμία πράξη βίας ή τρομοκρατίας που προσπαθεί να δικαιολογήσει τον εαυτό της επικαλούμενη τη θρησκεία του Ισλάμ δεν είναι δικαιολογημένη οπουδήποτε, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ».

Η αναφορά αυτή είναι μια σπάνια δημόσια κριτική μέσα στον αραβικό κόσμο των επιθέσεων κατά των Ισραηλινών. Τέτοια σήματα δεν αποστέλλονται τυχαία. Συντονίζονται προσεκτικά και σκοπεύουν στο να προειδοποιήσουν το Ιράν για την αναπτυσσόμενη σχέση καθώς και να προετοιμάσουν τη σαουδαραβική κοινωνία, δεδομένης της πιθανότητας ότι οι δεσμοί αυτοί θα γίνουν όλο και πιο εμφανείς.

Οι Ισραηλινοί δεδομένης της φύσης του πολιτικού τους πολιτισμού τείνουν να μιλούν μάλλον πιο ανοιχτά για τη σχέση τους, από ό, τι οι Σαουδάραβες. Γνωρίζουμε λίγα πράγματα για την πρακτική την πραγματικότητα ή το στρατηγικό της περιεχόμενο.

Απειλή από το Ιράν

Η καταστροφή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ το 2003 από έναν συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ μείωσε ένα στρατηγικό αντίβαρο του Σιιτικού Αραβικού Κόμματος στο Ιράν. Η προκύπτουσα πολιτική ηγεσία στο νέο Ιράκ έχει στενούς δεσμούς με την Τεχεράνη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ιρακινές πολιτοφυλακές των σιιτών δραστηριοποιήθηκαν στις μάχες στη Συρία, υποστηρίζοντας την κυβέρνηση του Bashar al-Assad.

Η απόφαση του Ιράν να στηρίξει τον πρόεδρο Assad στο εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, μαζί με τη ρωσική αεροπορία, βοήθησε στο να γυρίσει η «ζυγαριά» υπέρ του. Ανοίγει το ενδεχόμενο ενός ιρανικού διαδρόμου που θα εκτείνεται από την Τεχεράνη προς τη Μεσόγειο κάτι που πολλοί Σουνίτες βλέπουν ως ξένη, περσική διείσδυση στην καρδιά της Αραβικής Μέσης Ανατολής.

Έτσι, η εχθρότητα μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας είναι τόσο στρατηγική όσο και θρησκευτική.

Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν είναι αντίπαλοι

Προς το παρόν το Ιράν και οι σύμμαχοί του και οι πληρεξούσιοι, όπως η ομάδα των σιιτών της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, φαίνεται να κερδίζουν. Έτσι, η ενίσχυση της σχέσης μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας έχει νόημα και στις δύο χώρες.

Και οι δύο επιμένουν ότι στο Ιράν δεν θα πρέπει ποτέ να επιτραπεί να γίνει κράτος πυρηνικών όπλων. Και οι δύο ανησυχούν για τις πτυχές της διεθνούς συμφωνίας που περιορίζουν τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν. Και οι δύο βλέπουν μια ολοένα και πιο καλά εκπαιδευμένη και άρτια εξοπλισμένη Χεζμπολάχ στο Λίβανο ως δύναμη αστάθειας στην περιοχή.

Ο αστάθμητος παράγοντας  

Εδώ υπάρχει και κάτι άλλο δεν είναι μόνο το πρόβλημα της αύξησης επιρροής του Ιράν. Πρέπει να εξεταστούν και άλλοι κρίσιμοι παράγοντες, ιδίως ο αντίκτυπος της νέας διοίκησης του προέδρου Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες και η ευρύτερη τροχιά της Μέσης Ανατολής μετά την Αραβική Άνοιξη και τον τρομακτικό πόλεμο στη Συρία.

Εκ πρώτης όψεως ούτε η Σαουδική Αραβία ούτε το Ισραήλ έχουν εγκαλέσει τη νέα διοίκηση στην Ουάσινγκτον.

Ο πρόεδρος Trump στις επισκέψεις και στις δύο χώρες φαίνεται να έχει αγκαλιάσει τις στρατηγικές τους προοπτικές και είναι επίσης βαθιά επιφυλακτικός όσον αφορά την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

Έχει απελευθερώσει κατά κάποιον τρόπο τους συμμάχους της Ουάσινγκτον στον Κόλπο με νέες πωλήσεις εξελιγμένων όπλων.

Ωστόσο, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, γνωρίζουν πολύ καλά ότι η αμερικανική πολιτική συμπεριφέρεται άθλια στην περιοχή.

Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν σε ένα βαθμό εξαντληθεί στη Συρία από τη Ρωσία και το Ιράν.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη προβεί σε μια αξιόπιστη και συνεκτική πολιτική για τον περιορισμό της ιρανικής επιρροής.

Δεν είναι περίεργο ότι ο Σαουδάραβας Πρίγκιπας αποφάσισε ότι η χώρα του πρέπει να είναι πιο ενεργή για τα δικά του συμφέροντα. Υπάρχει μια αίσθηση στην οποία τόσο το Ισραήλ όσο και η Σαουδική Αραβία προσαρμόζονται σε μια επικείμενη πτώση της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή και την επιστροφή παλαιών παικτών όπως η Ρωσία.

Ισραηλινοί φόβοι

Ο Πρίγκιπας  Salman ξεκινά μια διπλή στρατηγική, προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ιρανική επιρροή, αλλά και να αναμορφώσει και να εκσυγχρονίσει το βασίλειο του. Το τελευταίο είναι από πολλές απόψεις μια απάντηση στις ανακατατάξεις της Αραβικής Άνοιξης και στην απειλή της ισλαμικής βίας.

Ο Πρίγκιπας Salman φαίνεται να έχει αποφασίσει ότι η περιοχή πρέπει να αλλάξει για να έχει μέλλον. Και η αλλαγή αρχίζει «κυριολεκτικά» από τον οίκο του. Η μεταρρύθμιση μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με εκείνη του Ιράν.

Οι Ισραηλινοί θεωρούν τη Συρία ως ένα «εργαστήριο-μοντέλο» όπου θα μπορούσε να είναι το μέλλον της περιοχής. Ως εκ τούτου, η προθυμία τους είναι να τονίσουν τα θετικά σε αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Πρίγκιπας Salman.

Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει αυτή η Ισραηλινό-Σαουδική δυναμική; Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Θα επιτύχει η τολμηρή προσπάθεια του πρίγκιπα Salman να αλλάξει τη πορεία της Σαουδικής Αραβίας; Μπορεί να υπερκεραστεί η άποψη της προσπάθειας της Σαουδικής Αραβίας να ασκήσει περιφερειακή επιρροή;

Βασικά, εάν η σχέση Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ πρόκειται να συναντήσει το φως του ήλιου, θα πρέπει να σημειωθεί πρόοδος στο Παλαιστινιακό μέτωπο. Οι Σαουδάραβες έχουν δήλωσαν από καιρό ότι αυτό πρέπει να έρθει πριν αναγνωρίσουν ανοιχτά το Ισραήλ.

Χωρίς την ανανέωση μιας ουσιαστικής ειρηνευτικής διαδικασίας που πραγματικά θα υπόσχεται μια παλαιστινιακή κρατική οντότητα, η συμμαχία Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ θα παραμείνει υπό σκιά.

Αναφορά:    liberal.gr

-Χρήστος Κατσέας