Ο μύθος του Καιάδα: Οι αρχαίοι Σπαρτιάτες πετούσαν τα παιδιά τους, τα οποία ήταν ασθενικά στον Καιάδα. Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν πως εκεί εκτελούνταν οι καταδικασμένοι σε θάνατο, οι επίορκοι, οι προδότες, οι εγκληματίες και οι αιχμάλωτοι πολέμου.

Στον Καιάδα κατέληξε ο Αριστομένης, ο Ανδανιεύς, μαζί με πενήντα αιχμαλώτους

Ο μύθος του Καιάδα – Αρχαία Ελλάδα: Η ανατροπή του μύθου

Ο Καιάδας ήταν σπηλαιοβάραθρο του τρόμου, το οποίο βρισκόταν κοντά στο χωριό Τρύπη. Τα περισσότερα οστά που βρέθηκαν εκεί, ήταν ανθρώπινα. Σύμφωνα με την ανθρωπολογική μελέτη πρόκειται για σκελετούς που ανήκουν σε άνδρες και λίγοι σκελετοί προέρχονται από γυναίκες. Άρα καταρρίπτεται ο μύθος για νεογέννητα που δήθεν πετούσαν εκεί λόγω αναπηρίας

Η επικρατέστερη ερμηνεία ήταν πως το σπηλαιοβάραθρο χρησιμοποιήθηκε κατά τους Μεσσηνιακούς πολέμους για την καταδίκη εχθρών της Σπάρτης ή προδοτών σε θάνατο.

Εκεί, βρέθηκαν επίσης βέλη, δόρατα, λύχνοι, σιδερένιοι χαλκάδες και σιδερένια δεσμά. Έτσι, φαίνεται πως εκεί εκτελούνταν φυλακισμέμοι και αιχμάλωτοι. Θεωρούσαν πως έτσι η ψυχή δεν θα έβρισκε γαλήνη και θα ήταν αιώνια τιμωρία.

Ο μύθος του Καιάδα – Αρχαία Ελλάδα: Η αρχή του μύθου

Ο μύθος με τα ασθενικά παιδιά ξεκίνησε από τον Πλάτωνα, ο οποίος στην «Πολιτεία» έκανε λόγω για θανάτωση ασθενικών βρεφών σε βάραθρο. Βέβαια ο Πλάτωνας αναφερόταν στην κλασική Αθήνα και όχι στη Σπάρτη. Ίσως ο μύθος λοιπόν να ταυτίστηκε με μια αναφορά του Πλουτάρχου στον βίο του Λυκούργου για τους «Αποθέτες».

Σύμφωνα μ’ αυτή οι Σπαρτιάτες οδηγούσαν τα νεογέννητα σε μια επιτροπή γερόντων. Αν το πόρισμα της επιτροπής ήταν αρνητικό σήμαινε ότι το παιδί δεν θα ήταν ικανός πολίτης για τη Σπάρτη. Τότε το οδηγούσαν στους «Αποθέτες», ένα βάραθρο κάπου στον Ταΰγετο, έτσι ώστε το ασθενές βρέφος να πεθάνει μεν, αλλά ο θάνατός του να μη βαρύνει την πολιτεία. Η έρευνα υποστηρίζει ότι σ΄αυτή την περίπτωση υπήρχαν εξακριβωμένες βαριές δυσμορφίες και όχι ελαφρές αναπηρίες. Προφανώς αυτό ίσχυε και για τα παιδιά εκτός γάμου.

 

Ο μύθος του Καιάδα – Αρχαία Ελλάδα: Οι εκτελέσεις των αιχμαλώτων

Ο Ηρόδοτος κάνει λόγο για εκτελέσεις αιχμαλώτων που γίνονταν πάντα νύχτα αλλά στη φυλακή. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στον Καιάδα. Ίσως εκεί να ρίχνονταν τα σώματα μετά την εκτέλεση. Υπάρχουν ελάχιστες μαρτυρίες για ανθρωποκτονίες στη Σπάρτη και ακόμη λιγότερες για τις ποινές που επιβάλλονταν. Γενικότερα, στην αρχαιότητα οι αναφορές είναι περιορισμένες.

Η μυθολογία με τον Καιάδα φαίνεται να ξεκίνησε το 1904 μετά από έρευνα στο σπηλαιοβάραθρο. Τα οστά που βρέθηκαν θεωρήθηκε ότι ανήκαν σε μικρά παιδιά και γι αυτό οι αρχαιολόγοι της εποχής κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν στον γκρεμό τα ανάπηρα παιδιά. Το 1956 που η επιστήμη είχε προχωρήσει ξεκίνησε επιστημονική έρευνα με τη μέθοδο του άνθρακα 14, που απέδειξε ότι τα ευρήματα των οστών ανήκαν κυρίως σε ενήλικους και έφεραν κατάγματα.

Κατά τη δεκαετία του 1980, αλλά και το 2003, αρχαιολογικές και σπηλαιολογικές αποστολές έβαλαν στόχο να επιβεβαιώσουν τη θεωρία καταρρίπτοντας το μύθο περί ασθενικών βρεφών.

Οι επιστήμονες κατέβηκαν στον Καιάδα τουλάχιστον μέχρι κάποιο σημείο. Το κατά πόσο έφτασαν στον «πάτο» του πηγαδιού αυτό δεν το ξέρουμε.

Πηγή: enimerotiko