Στις 25 Οκτωβρίου 2016, το Antinews αποκάλυπτε ότι η Ρωσία έδιωξε στέλεχος της ελληνικής πρεσβείας στη Μόσχα. Τότε, είχαμε βάλει τον τίτλο με ερωτηματικό. Την προηγούμενη εβδομάδα, όμως, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέϊ Λαβρόφ, ήλθε να επιβεβαιώσει, εμμέσως πλην σαφέστατα, αυτή την πληροφορία. Όταν, λοιπόν, ερωτήθη γιατί η Μόσχα αρνήθηκε να εγκρίνει διπλωματική διαπίστευση σε στέλεχος της ελληνικής πρεσβείας, με αποτέλεσμα αυτό να αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Ρωσία, απάντησε: «Εάν η πληροφορία σας είναι σωστή, τότε το σκορ είναι 1-1».
Αναμφισβήτητα άψογο το διπλωματικό στυλ της απάντησης του Ρώσου ΥΠΕΞ. Άλλωστε, δεν έχει τυχαία τον τίτλο της «γάτας» της διπλωματίας. Εξίσου προφανές ήταν, ωστόσο, ότι ήθελε να κρατήσει χαμηλούς τόνους. Εξάλλου, η Μόσχα είχε ρίξει τους τόνους όταν πρόσφατα, επί Ομπάμα, η Ουάσιγκτον απέλασε μαζικά Ρώσους διπλωμάτες, και δεν θα προσπαθούσε να υποβαθμίσει τριβές της Μόσχας με την Αθήνα; Πόσο μάλλον, αφού και η Ελλάδα υποβαθμίζει το θέμα. Από την άλλη, ήταν οφθαλμοφανές ότι ο Λαβρόφ παραδεχόταν πως η κίνηση της Μόσχας να μην διαπιστεύσει πρόσωπο που έστειλε η Αθήνα στην ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα, ήταν «ισοδύναμη απάντηση», όπως ονομάζεται, σε αντίστοιχη απόφαση της Ελλάδας. Το έδωσε, μάλιστα, σε ποδοσφαιρικούς όρους, έτσι που εύλογα προκάλεσε το ερώτημα: Άραγε, Ελλάδα και Ρωσία είναι δυο αντίπαλες ομάδες που κοντράρονται στο διπλωματικό τερραίν; Η απάντηση, βέβαια, δίδεται από το ίδιο το γεγονός ότι επί μήνες αποσιωπήθηκε το θέμα εκατέρωθεν. Κάτι που δείχνει ότι και οι δυο πλευρές έκαναν τα πάντα για να ξεχαστεί το πρόβλημα όσο το δυνατόν συντομότερα.
Ποιοι «κόπηκαν»
Το πρόσωπο που «έκοψαν» οι Ρώσοι το περασμένο Φθινόπωρο και δεν του έδωσαν διπλωματική διαπίστευση, δεν ήταν καν διπλωμάτης. Θα αναλάμβανε προϊστάμενος του γραφείου Τύπου της ελληνικής πρεσβείας. Δεν ανήκε στο υπουργείο Εξωτερικών, αλλά στη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών. Ωστόσο, και σε αυτές τις περιπτώσεις, δίδεται «διπλωματικό διαβατήριο». Είχε προϋπηρεσία στις ΗΠΑ και άλλες χώρες, εκτέλεσε χρέη παρά τον εκπρόσωπο Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών, επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου, και εσχάτως ήταν επικοινωνιακό στέλεχος μικρού –αντιπολιτευόμενου μάλιστα στην κυβέρνηση- πολιτικού κόμματος. Ενώ λοιπόν, είχε ήδη μεταβεί στη Μόσχα για να αναλάβει τα καθήκοντά του, έλαβε την προειδοποίηση να εγκαταλείψει εντός εβδομάδος τη χώρα. Κατά πληροφορίες, ακόμα δεν έχει σταλεί στη Μόσχα ο αντικαταστάτης του, και χρέη επικεφαλής εκτελεί άλλος υπάλληλος.
Όλα δείχνουν, πως το συγκεκριμένο πρόσωπο μάλλον βρέθηκε τη λάθος στιγμή, στο λάθος μέρος. Οι Ρώσοι, απλά, απαντούσαν με τον ίδιο τρόπο που το καλοκαίρι του 2016 είχαν λειτουργήσει οι ελληνικές Αρχές. Τότε, η Μόσχα έστειλε στην Αθήνα για να καλύψει μια από τις πρωτοκλασάτες θέσεις της πρεσβείας της ένα σημαίνον μέλος του κρατικού μηχανισμού της Ρωσίας. Η Αθήνα, ωστόσο, αρνήθηκε να του εγκρίνει διπλωματική διαπίστευση. Να σημειωθεί ότι τέτοιου είδους αποφάσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες, αν όχι αδιανόητες, στα διπλωματικά δεδομένα των δυο χωρών, τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες.
Κατά τη συνήθη πρακτική παγκοσμίως, το κάθε –υπό διπλωματική διαπίστευση- πρόσωπο, περνάει από την κρησάρα των μυστικών υπηρεσιών του εκάστοτε κράτους. Έτσι, και στην Ελλάδα, το θέμα ανέλαβε η ΕΥΠ. Η Υπηρεσία επελήφθη να κάνει την «τυπική διερεύνηση του προφίλ του Ρώσου», υποστηρίζουν κυβερνητικές πηγές, οι οποίες επιμένουν ότι δεν υπήρξε παρέμβαση από κάποια άλλη πρεσβεία (των ΗΠΑ ή άλλης Δυτικής χώρας, δηλαδή). Οι ίδιοι κύκλοι, ισχυρίζονται, ότι η ΕΥΠ δεν χρειάστηκε καν να ερευνήσει τα top secret (σικ) αρχεία της, δεδομένου ότι το πρόσωπο ήταν τόσο γνωστό στους διεθνείς κύκλους των «ευαγών Ιδρυμάτων», που μόνον από ένα σερφάρισμα στο Google, είχε κιόλας αποκτήσει πλήρη εικόνα περί αυτού.
Η έκθεση της ΕΥΠ εστάλη, ως είθισται, στο υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο είναι αρμόδιο για να παρέχει τις διπλωματικές διαπιστεύεις. Ο προβληματισμός που υπήρχε, υποστηρίζουν κυβερνητικοί κύκλοι, είναι ότι η Μόσχα είχε προβεί σε μια τόσο «άγαρμπη» κίνηση, που ήταν εξαιρετικά δύσκολο να κάνει η Αθήνα τα στραβά μάτια. Έτσι, ελήφθη η απόφαση να μην δοθεί διαπίστευση, και ο Ρώσος κλήθηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Κατά πληροφορίες, δεδομένης της σοβαρότητας του θέματος, ενημερώθηκε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς. Η «ειρωνεία» είναι, βέβαια, ότι ο πολιτικός προϊστάμενος του υπουργείου Εξωτερικών επανειλημμένως δέχτηκε –και συνεχίζει να δέχεται- σφοδρές επιθέσεις ότι ακολουθεί φιλορωσική πολιτική, ότι έχει στενές σχέσεις με πρόσωπα και κύκλους του Κρεμλίνου, κ.ο.κ. Μόλις πρόσφατα, ξένα, ελληνικά και κυπριακά ΜΜΕ (ως επί το πλείστον «εκσυγχρονιστικού» προφίλ), εμμέσως πλην σαφώς, τον έφεραν να σαμποτάρει την επίλυση του Κυπριακού προκειμένου να εξυπηρετήσει τους στόχους της Μόσχας.
Κόντρα ΗΠΑ – Ρωσίας στην Αθήνα;
Ανεξαρτήτως αυτού του «ατυχούς γεγονότος», όπως το χαρακτηρίζουν ανεπίσημα Αθήνα και Μόσχα, έχει σημασία γιατί η Ρωσία θέλησε να στείλει στην Αθήνα ένα τέτοιο πρόσωπο με νευραλγικό ρόλο. Εκτιμάται ότι στόχος της Μόσχας ήταν η αναβάθμιση της πρεσβείας της στην Ελλάδα, ούτως ώστε να αντισταθμιστεί η τοποθέτηση του Τζέφρυ Πάγιατ στη θέση του πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα.
Ο ίδιος θεωρείται άτομο που ανήκει στους πολιτικά «σκληρούς κύκλους» του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ. Ήλθε στην Αθήνα από το Κίεβο, όπου άφησε εποχή (ακόμα και για τα αμερικανικά δεδομένα) με τις φωτογραφήσεις του μοιράζοντας φαγητό, μαζί με την πρώην υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτώρια Νούλαντ, σε διαδηλωτές, στην πλατεία Μαϊντάν. Ως γνωστόν, εξαιτίας των αιματηρών διαδηλώσεων, ανετράπη ο φιλορώσος πρόεδρος, και ακολούθησε πόλεμος στη χώρα, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, ένα κομμάτι της Ανατολικής Ουκρανίας να αποσχιστεί. Ο κ.Πάγιατ, ουδόλως έκρυψε ότι ήταν η «ψυχή» της αμερικανικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στο Κίεβο τα προηγούμενα χρόνια, ενώ συχνά αναρτούσε στα social media φωτογραφίες του με Ουκρανούς και Αμερικανούς στρατιωτικούς, και βέβαια εξέφραζε σκληρές θέσεις κατά της Μόσχας.
Η Μόσχα, λοιπόν, φέρεται να ήθελε να «ισοσταθμίσει» την παρουσία Πάγιατ –και ποιος ξέρει πως άλλων προσώπων στην αμερικανική πρεσβεία- στέλνοντας το «βαρύ πυροβολικό» της. Βέβαια, όπως επανειλημμένως έχει αποδειχτεί τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε πολλές άλλες χώρες, συχνά στελέχη των μυστικών υπηρεσιών δραστηριοποιούνται με διπλωματική κάλυψη. Δεν υπήρξε ούτε ένας «σταθμάρχης» μυστικής υπηρεσίας μεγάλης δύναμης, που να μην είχε τον τίτλο πρωτοκλασάτου διπλωμάτη πρεσβείας. Για να μην θυμηθούμε τους αμερικανούς πράκτορες – «διπλωμάτες» που πιάστηκαν με περούκες να κάνουν έρευνες για τρομοκρατία στο κέντρο της Αθήνας.
Όπως και να’ χει, το συγκεκριμένο «στιγμιότυπο» στις σχέσεις Αθήνας – Μόσχας, αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη ότι στην Ελλάδα, οι δυο δυνάμεις έχουν αναπτύξει ιδιαίτερα έντονη δραστηριότητα και ο ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι στην ημερήσια διάταξη. Με δεδομένα μάλιστα τα σοβαρά γεωπολιτικά γεγονότα στην ευρύτερη γειτονιά μας, αλλά και την σοβαρή κατάσταση στην ίδια τη χώρα μας, που επίσης έχει διεθνείς διαστάσεις, τα ερωτηματικά αυξάνονται με αρκετά ενδιαφέροντες ρυθμούς.