Οι ΗΠΑ βλέπουν ελληνικό νησί ως εναλλακτική λύση έναντι της τουρκικής βάσης λόγω «ενοχλητικών» ενεργειών του Ερντογάν, ισχυρίζεται ανώτερος γερουσιαστής
από τον Joel Gehrke, Δημοσιογράφος Εξωτερικών Υποθέσεων | μετάφρασις των «ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΕΩΝ ΤΩΡΑ (GreekNewsOnDemand.com)
| 11 Σεπτεμβρίου 2020 06:00 ΠΜ
Η «ενοχλητική» εξωτερική πολιτική του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ώθησε τους Αμερικανούς αξιωματούχους να εντείνουν τις προετοιμασίες για απόσυρση από τη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας Incirlik, σύμφωνα με έναν ανώτερο Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή και Αμερικανούς αναλυτές.
«Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί με το Ιντσιρλίκ», δήλωσε ο Ουισκόνσιν γερουσιαστής Ρον Τζόνσον, ο οποίος προεδρεύει της υποεπιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας για την Ευρώπη, στο Washington Examiner. «Ελπίζουμε για το καλύτερο, αλλά πρέπει να προγραμματίσουμε για το χειρότερο.»
Ο Ερντογάν έχει απειλήσει την πρόσβαση των Αμερικανών στη βάση, η οποία φέρεται να φιλοξενεί δεκάδες πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ, πολλές φορές από τότε που συνέτριψε μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Η απόσυρση θα σήμαινε μια σημαντική αλλαγή στην ισορροπία εμπιστοσύνης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της χώρας που υπερηφανεύεται για το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, αλλά η αυξανόμενη συγγένεια του Ερντογάν με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και η ένταση με άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ εξοργίζει τους Αμερικανούς αξιωματούχους και αύξησε το φάσμα άλλων κρίσεων στη διατλαντική συμμαχία.
«Θέλουμε να διατηρήσουμε την πλήρη παρουσία και συνεργασία μας στην Τουρκία», δήλωσε ο Τζόνσον. «Δεν νομίζω ότι θέλουμε να κάνουμε αυτή τη στρατηγική αλλαγή, αλλά νομίζω, από μια αμυντική στάση, νομίζω ότι πρέπει να κοιτάξουμε την πραγματικότητα της κατάστασης ότι η “τροπή” που έχει πάρει ο Ερντογάν δεν είναι καλή».
Οι διαφωνίες μεταξύ της Τουρκίας και άλλων συμμάχων του ΝΑΤΟ έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, εν μέρει λόγω της αγοράς από τον Ερντογάν προηγμένων ρωσικών πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων – μια απόφαση που οδήγησε τη διοίκηση του Προέδρου Τραμπ να αποβάλει την Τουρκία από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35. Πιο πρόσφατα, ο Ερντογάν ενεπλάκη σε μια διαφωνία για τα θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα, μια διαμάχη αρκετά σοβαρή για να ωθήσει τους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ να παρέμβουν για να προσπαθήσουν να διασφαλίσουν ότι τα δύο μέλη της συμμαχίας αποφύγουν μια στρατιωτική σύγκρουση.
«Η κύρια ανησυχία μου είναι μια ακούσια σύγκρουση», δήλωσε κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης για τη διαμάχη Τουρκίας-Ελλάδας, ο ανώτερος αναλυτής της Τουρκίας, Ίκα Ερντεμίρ, του Ίδρυματος για την Άμυνα της Δημοκρατίας, ένας πρώην νομοθέτης της Τουρκίας και επικριτής του Ερντογάν. «Ακόμη και μια βραχύβια στρατιωτική σύγκρουση θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά επιζήμια για το ΝΑΤΟ. Διότι όταν το σκέφτεστε, ξέρετε, από τη ρωσική προοπτική, τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο από δύο βασικά μέλη της νοτιοανατολικής πλευράς του ΝΑΤΟ να πολεμούν μεταξύ τους. ”
Τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα προσχώρησαν στο ΝΑΤΟ το 1952, αλλά οι σχέσεις των ΗΠΑ με τις δύο χώρες τείνουν προς αντίθετες κατευθύνσεις. «Εξετάζουμε ήδη την Ελλάδα ως εναλλακτική λύση», δήλωσε ο Τζόνσον, ενώ εξετάζει μια πιθανή έξοδο από την Incirlik.
Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ διατηρεί μια βάση στον κόλπο της Σούδας στο ελληνικό νησί της Κρήτης και η σημασία του φυλακίου αυξάνεται μαζί με τις εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας.
«Είναι πολύ ατυχές το μονοπάτι που ο Ερντογάν πάει την Τουρκία ή που την έχει βάλει», είπε ο Τζόνσον. «Είναι ενοχλητικό. Είναι πολύ ανησυχητικό, που είναι ένας από τους λόγους που σίγουρα αυξάνουμε και βελτιώνουμε τη στρατιωτική μας συνεργασία με την Ελλάδα … ενισχύοντας την παρουσία μας στον κόλπο της Σούδας, επειδή η παρουσία μας, ειλικρινά, στην Τουρκία σίγουρα απειλείται. ”
Η διαμάχη του Ερντογάν με την Ελλάδα είναι μόνο μία από τις διαμάχες για τα θαλάσσια όρια που αφορούν την κυβέρνησή του, εν μέρει από πρόσφατες ανακαλύψεις φυσικού αερίου που έχουν καταστήσει την Ανατολική Μεσόγειο ένα επιθυμητό οικονομικό πλεονέκτημα. Η Τουρκία και η Κύπρος, όπου η Τουρκία διατηρεί σημαντική στρατιωτική παρουσία από την κατάληψη τμήματος του νησιού το 1974, διαφωνούν επίσης για το ποιος έχει δικαιοδοσία για τα πλούσια σε ενέργεια ύδατα.
Και εν μέσω αυτών των αντιπαραθέσεων, ο υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα επιτραπεί στην Κύπρο να αγοράσει «μη θανατηφόρα αμυντικά άρθρα και υπηρεσίες», παρέχοντας μερική ανακούφιση από το εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε το 1987.
«Είναι προς το συμφέρον της εθνικής μας ασφάλειας να αρθούν αυτοί οι δεκαετιών ξεπερασμένοι μακροχρόνιοι περιορισμοί όπλων και να εμβαθύνουμε τη σχέση ασφάλειας μας με την Κυπριακή Δημοκρατία», δήλωσε ο γερουσιαστής του Νιου Τζέρσεϋ, Bob Menendez, ο κορυφαίος Δημοκρατικός στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων, υποστηρίζοντας την ανακοίνωση του Πομπέο.
Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναγνώρισαν την απόφαση της Κύπρου ως έναν τρόπο για τον μετριασμό της ρωσικής επιρροής στο νησί, η οποία παραδοσιακά επιτρέπει στα ρωσικά ναυτικά σκάφη να ανεφοδιάζουν σε κυπριακά λιμάνια. Ωστόσο, η ενίσχυση των δεσμών ασφάλειας μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ αποτελεί επίσης προειδοποίηση για τον Ερντογάν και ένδειξη ότι οι ΗΠΑ προετοιμάζουν μια σειρά νέων βασικών επιλογών σε περίπτωση που οι αποφάσεις πολιτικής του Τούρκου ηγέτη καθιστήσουν το Incirlik ανέφικτο για τις αμερικανικές δυνάμεις.
“Ένα από τα ζητήματα σχετικά με το εμπάργκο όπλων της Κύπρου ήταν απλώς να τους επιτρέψουμε να είναι έτοιμοι να φιλοξενήσουν τις δυνάμεις μας πολύ περισσότερο –όχι σε επίσημη βάση, αλλά σε διάφορες ασκήσεις”, δήλωσε ο Michael Rubin του Αμερικανικού Ινστιτούτου Επιχειρήσεων.
Ο Ερντεμίρ, ο πρώην Τούρκος νομοθέτης, συμφώνησε ότι οι προσκλήσεις προς την Κύπρο και την Ελλάδα έχουν εν μέρει σχεδιαστεί ως αντιστάθμιση έναντι των απειλών του Ερντογάν προς την Ίνκιρικ.
«Η Ουάσιγκτον δεν σκέφτεται απαραίτητα μια εναλλακτική λύση για το Incirlik, αλλά μια σειρά από επιλογές μετεγκαταστάσεως που είναι συμπληρωματικές ως σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το Incirlik», είπε. «Αυτό συμβαίνει εδώ και αρκετό καιρό, βήμα προς βήμα. Σίγουρα θα υποστήριζα ότι δεν είναι τίποτα νέο, αλλά μπορεί να αλλάζει ποιοτικά όσον αφορά τη φύση και την έκταση της παρουσίας και των επενδύσεων των ΗΠΑ σε αυτούς τους εναλλακτικούς τόπους”.