«…Αν αγγίξετε εκείνη την ελιά
θα πείτε πως αγγίζετε μια ελιά.
Μα εγώ θα ακούσω μέσα στις φλέβες της
ν’ αφροκοπούν οι αιώνες που την πλάσανε»
(Θεοδώσης Πιερίδης)

Όλα τα δέντρα αριθμούν την ηλικία τους με δεκαετηρίδες, η ελιά την αριθμεί με χιλιετηρίδες. Σύμβολο αθανασίας, δέντρο υπεραιωνόβιο, δυνατό και αγέρωχο, συναντά τον άνθρωπο στην αντοχή και στο πείσμα κόντρα στις αντίξοες συνθήκες των καιρών.

Στο χωριό Άνω Βούβες Κισσάμου στα Χανιά, μπορεί να θαυμάσει κανείς το αρχαιότερο καταγεγραμμένο ελαιόδεντρο στον κόσμο, ανακηρυγμένο ως διατηρητέο μνημείο της φύσης, με την 603/17-2-1997 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης. Αν και οι επιστήμονες δεν μπορούν να είναι απολύτως σίγουροι, η ηλικία του υπολογίζεται μεταξύ 3.000 και 5.000 χρόνων και παραμένει ζωντανό καρποφορώντας μέχρι σήμερα. Έχει βάση την αγριελιά και στη συνέχεια εξημερώθηκε από τον άνθρωπο με την ποικιλία τσουνάτη. Ο κορμός του, σμιλεμένος από το χρόνο σα γλυπτό, έχει περίμετρο 12,5 μέτρα και διάμετρο 4,6 μέτρα.

Από τις Βούβες ο Ιδαίος Ηρακλής μεταλαμπάδευσε και μεταφύτευσε την πρώτη ελιά για τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες στην αρχαία Ολυμπία. Με κότινο από τα κλαδιά της ελιάς των Βουβών στεφανώθηκε τιμής ένεκεν ο μαραθωνοδρόμος νικητής των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004 με απόφαση της οργανωτικής επιτροπής, όπως και ο αντίστοιχος νικητής του 2008 στο Πεκίνο.

Όπως και τα πολιτιστικά μνημεία, έτσι και τα φυσικά μνημεία φέρουν τ’ αποτυπώματα της ιστορίας του κάθε τόπου. Δίπλα στο μνημειακό ελαιόδεντρο, ιδρύθηκε το Μουσείο Ελιάς των Βουβών, με στόχο να γνωρίσουν οι επισκέπτες την παράδοση της ελαιοκομίας στην Κρήτη. Το μουσείο φιλοξενεί εκθέματα από τα εργαλεία της παραδοσιακής ελαιοσυλλογής πριν την εκμηχάνιση της παραγωγής και καλλιέργειας, από την αρχαιότητα ως τα μέσα του 20ού αιώνα.