* Του Τζορτζ Σόρος

Πιστεύω ότι η Βρετανία είχε τις καλύτερες απ’ όλες τις δυνατές συμφωνίες με την Ε.Ε. ως μέλος της κοινής αγοράς χωρίς να ανήκει στο ευρώ, ενώ είχε εξασφαλίσει έναν αριθμό άλλων εξαιρέσεων από τους κανονισμούς της Ένωσης. Κι όμως, αυτό δεν ήταν αρκετό για να αποτρέψει το εκλογικό σώμα από το να ψηφίσει έξοδο. Γιατί; Η απάντηση μπορεί να βρεθεί στις δημοσκοπήσεις που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος.

Η ευρωπαϊκή μεταναστευτική κρίση και η αντιπαράθεση για το Brexit τροφοδότησαν η μια την άλλη. Η εκστρατεία υπέρ της εξόδου εκμεταλλεύτηκε την επιδείνωση της κατάστασης των προσφύγων -μέσα από τις τρομακτικές εικόνες χιλιάδων αιτούντων άσυλο συγκεντρωμένων στο Καλαί να προσπαθούν απεγνωσμένα να εισέλθουν στη Βρετανία με οποιοδήποτε μέσο- για να σπείρει τον φόβο της «ανεξέλεγκτης» μετανάστευσης από τα άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε.

Οι ευρωπαϊκές αρχές καθυστέρησαν να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για τη μεταναστευτική πολιτική ώστε να αποφευχθεί μια αρνητική επίδραση στο βρετανικό δημοψήφισμα. Η απόφαση της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ να ανοίξει διάπλατα τις πύλες της χώρας της στους πρόσφυγες ήταν μια εμπνευσμένη χειρονομία, αλλά δεν ήταν σωστά μελετημένη, διότι αγνόησε το γεγονός ότι θα λειτουργούσε ως παράγοντας προσέλκυσης του προσφυγικού ρεύματος.

Η έλλειψη επαρκών ελέγχων δημιούργησε πανικό επηρεάζοντας όλους. Προλείανε επίσης το έδαφος για την ταχεία άνοδο ξενοφοβικών, αντιευρωπαϊκών κομμάτων- όπως το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο πρωτοστάτησε στην εκστρατεία υπέρ της εξόδου- καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις και τα ευρωπαϊκά όργανα φαίνονταν ανίκανα να χειριστούν την κρίση.

Τώρα το καταστροφικό σενάριο που πολλοί φοβούνταν έχει υλοποιηθεί με αποτέλεσμα η διάλυση της Ε.Ε. να είναι πρακτικά μη αναστρέψιμη. (…) Αυτό που διακυβεύεται δεν ήταν ποτέ μόνον κάποιο πραγματικό ή φανταστικό πλεονέκτημα για τη Βρετανία, αλλά η ίδια η επιβίωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Το Brexit θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και για άλλες αντιευρωπαϊκές δυνάμεις στο εσωτερικό της Ένωσης.

Η απάντηση της Ε.Ε. στο Brexit θα μπορούσε κάλλιστα να αποδειχθεί μια άλλη παγίδα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ανυπόμονοι να αποτρέψουν άλλα κράτη – μέλη από το να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας, ίσως να μην έχουν τη διάθεση να προσφέρουν στο Ηνωμένο Βασίλειο όρους -ειδικά για την πρόσβαση στην ενιαία αγορά- που θα απάλυναν τον πόνο της εξόδου. (…) Οι συνέπειες για την Ευρώπη μπορεί να είναι πολύ χειρότερες.

Οι εντάσεις μεταξύ των κρατών – μελών έχουν φτάσει σε οριακό σημείο όχι μόνον λόγω του προσφυγικού, αλλά και ως αποτέλεσμα των εξαιρετικά τεταμένων σχέσεων μεταξύ των χωρών πιστωτών και των χωρών οφειλετών εντός της Ευρωζώνης. Τίποτε από όλα αυτά δεν αποτελεί καλό οιωνό για ένα σοβαρό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη, το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει μια γνήσια τραπεζική ένωση, μια περιορισμένη δημοσιονομική ένωση και πολύ ισχυρότερους μηχανισμούς δημοκρατικής λογοδοσίας. (…)

Όμως, δεν πρέπει να παραιτηθούμε. Βεβαίως, η Ε.Ε. είναι μια ελαττωματική κατασκευή. Μετά το Brexit, όλοι εμείς που πιστεύουμε στις αξίες και τις αρχές της πρέπει να συνασπιστούμε για να τη σώσουμε ανοικοδομώντας τη σχολαστικά.

* Το πλήρες άρθρο του μεγαλοεπενδυτή δημοσιεύεται στη διεύθυνση:

https://www.project-syndicate.org/commentary/brexit-eu-disintegration-inevitable-by-george-soros-2016-06