Ζούμε σε μια περίοδο όπου οι διεθνείς ισορροπίες αλλάζουν. Η πολυδιάστατη και βαθιά κρίση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού επιδρά στην κατεύθυνση αυτή καταλυτικά. Η αμερικανική ηγεμονία στον κόσμο αμφισβητείται όλο και περισσότερο, ιδιαίτερα μετά την καταστρoφική οκταετία Μπους και τους πολέμους της· που ακόμη μαίνονται.

Η κίνηση προς έναν πολυπολικό κόσμο γίνεται πιο ορατή· συντελείται όμως με μεγάλες αντιφάσεις. Φέρνει στο προσκήνιο νέους οξύτατους διεθνείς ανταγωνισμούς, που στην ευρύτερη περιοχή μας εκφράζονται με πολύ έντονο τρόπο, αλλά δημιουργεί χώρο και για νέες πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας, όπως αυτές που δρομολογούνται στη Λατινική Αμερική. Στις συνθήκες αυτές, καθίσταται πιο επιτακτική η διεκδίκηση από τους λαούς της Ευρώπης μιας άλλης πορείας ενοποίησης, απαλλαγμένης από τον νεοφιλελευθερισμό και τον ευρωατλαντισμό.

Από το νέο παγκόσμιο σκηνικό έχουν τροφοδοτηθεί σοβαροί προβληματισμοί για ριζικούς επαναπροσδιορισμούς στην εξωτερική πολιτική της χώρας μας. Προβληματισμοί οι οποίοι αναπτύσσονται πέρα και από τον χώρο της Αριστεράς, αλλά δεν βρήκαν «ευήκοα ώτα» στην προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε δέσμια των φιλοατλαντικών επιλογών της. Δεν φαίνεται όμως να απασχολούν ούτε τη νέα κυβέρνηση του ΠαΣοΚ, αν κρίνουμε από τις προγραμματικές της δηλώσεις.

Μιλάει για «νέα εθνική στρατηγική» η σημερινή κυβέρνηση, αλλά πού είναι το νέο στις επιλογές της; Είναι ότι έχει πλήρως αποδεχθεί το ΝΑΤΟ και υποστηρίζει τη διεύρυνσή του; Είναι η συνέχιση της εμπλοκής της χώρας μας στον πόλεμο του Αφγανιστάν; Είναι η εγκατάλειψη παλαιότερων διακηρύξεων του ΠαΣοΚ για την απομάκρυνση των βάσεων; Είναι η συρρίκνωση του βαλκανικού οράματος σε επιλογές «οικονομικής διείσδυσης»; Είναι η διατήρηση της συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ; Είναι η εμμονή σε παρωχημένες και νατοκεντρικές αντιλήψεις για την εθνική άμυνα και ασφάλεια, που κοστίζουν σε κάθε Ελληνίδα και κάθε Ελληνα 550 ευρώ τον χρόνο για στρατιωτικές δαπάνες;

OΣΥΡΙΖΑ καταθέτει τη δική του εναλλακτική πρόταση για την εξωτερική πολιτική, η οποία έχει μονίμως ανοιχτό ιδεολογικό και πολιτικό μέτωπο στον πόλεμο, τον ιμπεριαλισμό, τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, την πατριδοκαπηλία. Εμπνέεται από τις αρχές της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας.

Προτείνουμε μια νέα, πολυδιάστατη, ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, απαλλαγμένη από τον ατλαντισμό. Ικανή να αξιοποιεί το «ευρωπαϊκό χαρτί», αλλά να προωθεί και διαδικασίες ισότιμης συνεργασίας στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο, καθώς και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Πολιτική συνολικής αναβάθμισης της διεθνούς της θέσης, με τη συμβολή και της «διπλωματίας των πολιτών».

Για μας η υπεράσπιση της ειρήνης αποτελεί πρώτη προτεραιότητα, συνοδευόμενη από αγώνες και πρωτοβουλίες αφοπλισμού. Εργαζόμαστε για ένα πανευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας και για την κατάργηση του ΝΑΤΟ. Τασσόμαστε εναντίον κάθε εμπλοκής της χώρας μας σε πολεμικά σχέδια και πολέμους. Ειδικότερα, με τις τραγικές διαστάσεις που παίρνει ο πόλεμος στο Αφγανιστάν, θεωρούμε ότι δεν επιτρέπεται άλλη καθυστέρηση στην απόσυρση της ελληνικής δύναμης. Και προτείνουμε να συμβάλει η χώρα μας για ένα ευρωπαϊκό σχέδιο ειρήνης, το οποίο να προβλέπει πολιτική λύση και αποχώρηση του ΝΑΤΟ.

Περιοχή «υψηλού κινδύνου» παραμένουν τα Βαλκάνια, με ανοιχτές ακόμα πολλές πληγές του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, όπως το πρόβλημα του Κόσοβου. Η εμμονή στο απαραβίαστο των συνόρων και η ανάπτυξη της διαβαλκανικής συνεργασίας, με βάση ένα σχέδιο βαλκανικής συνανάπτυξης, είναι ο δρόμος προς το μέλλον. Με τέτοιες προδιαγραφές θέλουμε την ευρωπαϊκή προοπτική των βαλκανικών χωρών. Στο ίδιο πνεύμα, απαιτείται να μην καθυστερήσει άλλο η λύση της διαφοράς για το όνομα της πΓΔΜ, στο πλαίσιο του ΟΗΕ· λύση σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό. Για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις πάγια θέση της Αριστεράς είναι η λύση των προβλημάτων με διάλογο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του αμοιβαίου σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας. Θέση που συνοδεύεται από την απαίτηση βημάτων, όπως η άρση του casus belli, η παραπομπή της διαφοράς για την υφαλοκρηπίδα στο Δικαστήριο της Χάγης, η υπογραφή συμφωνίας για την αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών και των στρατιωτικών δαπανών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Στην ίδια κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει και η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, στη βάση εκπλήρωσης των γνωστών κριτηρίων, την οποία η ευρωπαϊκή Αριστερά υποστηρίζει σταθερά.

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, που βρίσκεται στην πιο κρίσιμη και λεπτή φάση του, στηρίζουμε ειλικρινά τις προσπάθειες του προέδρου Χριστόφια για να καρποφορήσει ο διάλογός του με τον Ταλάτ, παρά τις μεγάλες δυσκολίες και τα εμπόδια από την πλευρά της Αγκυρας. Για λύση διζωνικής- δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, ώστε να τερματιστεί η Κατοχή και να επανενωθεί το νησί. Για μια ειρηνική Κύπρο, χωρίς ξένους στρατούς και ξένες βάσεις.

Oι παραπάνω θέσεις δεν αποτελούν απλώς διακηρύξεις. Συνοδεύονται από δράση και παρεμβάσεις στη Βουλή, στο Ευρωκοινοβούλιο, στις διεθνείς συναντήσεις της Αριστεράς. Γνωστά είναι τα οδοιπορικά ειρήνης που έχουμε πραγματοποιήσει στα Βαλκάνια και στην Παλαιστίνη. Η συμπόρευσή μας με τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες διεκδίκησής τους.

Ο κ. Αλέξης Τσίπρας είναι πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.