139

Σε κοινή συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο» και την «Νέα Σελίδα» της Κύπρου ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς εξαπέλυσε δριμεία επίθεση στον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ για το Κυπριακό Εσπεν Μπαρθ Άιντε στην πρώτη του συνέντευξη μετά τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις του Κραν Μοντανά στην Ελβετία.

Ο υπουργός Εξωτερικών χρεώνει στον ειδικό διαμεσολαβητή προσπάθεια υπονόμευσης των συνομιλιών για το Κυπριακό, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι ο κ. Άιντε πραγματοποίησε μυστικές συναντήσεις με σκοπό να διασπάσει την κοινή στρατηγική Αθήνας και Λευκωσίας.

«…Στις επισκέψεις του στην Ελλάδα ο κ. Άιντε συναντιόταν εν κρυπτώ με επιχειρηματίες -γιατί άραγε;- που, όπως φάνηκε, συνδέονται με συγκεκριμένους διεθνείς παράγοντες και επιλογές για το Κυπριακό», τονίζει ο Έλληνας ΥΠΕΞ.

«Σε αυτές τις συναντήσεις ήταν παρόντες και ορισμένοι από τους δημοσιογράφους που αρέσκονται να με υβρίζουν προσωπικά και προσπαθούν να αμαυρώσουν την κοινή προσπάθεια της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης. Δεύτερον, ότι μας πήγε ο κ. Άιντε σε αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης χωρίς να έχει κάνει ο ίδιος επαρκή προεργασία. Τρίτον, του επιτρέψαμε να λέει για μεγάλο χρονικό διάστημα πολλαπλά ψέματα. Του τα κατέδειξα ένα προς ένα στην ίδια τη Διάσκεψη. Το γνώριζε ότι έλεγε ψέματα, αλλά δεν τον πείραζε ότι πιανόταν στα πράσα. Ευτυχώς, υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση όταν προσπάθησε να εμφανίσει σε έγγραφό τις δικές του θέσεις ως δικές μας. Φοβάμαι ότι συνεχίζει αυτή του την τακτική και μετά την Ελβετία», σημειώνει ο κ. Κοτζιάς.

Για την κλιμάκωση της έντασης στην κυπριακή ΑΟΖ με ευθύνη της Άγκυρας, ο Έλληνας ΥΠΕΞ συστήνει ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση, δεν κρύβει, ωστόσο, την ανησυχία του ότι «οι προκλήσεις της Τουρκίας μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε λάθη και ατυχήματα».

Ο λόγος που δεν υπήρξε θετικό αποτέλεσμα στη Διάσκεψη για την Κύπρο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα, τόνισε σε δηλώσεις του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, κληθείς να σχολιάσει τη συνέντευξη του Ειδικού Συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Εσπεν Μπαρθ Άιντε.

«Είναι η εμμονή της Τουρκίας για συνέχιση της Συνθήκης Εγγυήσεων, της ύπαρξης παρεμβατικών δικαιωμάτων στην Κύπρο και της θέσης της Άγκυρας για μόνιμη τουρκική στρατιωτική παρουσία στο νησί, που οδήγησαν σε αδιέξοδο τις συζητήσεις στο Κρανς Μοντανά», επεσήμανε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Κληθείς να σχολιάσει κάποιες θέσεις που εξέφρασε ο κ. Άιντε, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος σημείωσε την υιοθέτηση της θέσης της Λευκωσίας και της Αθήνας από τον Ειδικό Σύμβουλο σε σχέση με το ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση στο Κυπριακό που να προβλέπει εγγυητικά και παρεμβατικά δικαιώματα στην Κύπρο από την όποια τρίτη χώρα.

«Την ίδια στιγμή, κάποιες αναφορές του κ. Άιντε στη συνέντευξή του και ειδικότερα για τα τεκταινόμενα στο δείπνο της 6ης Ιουλίου και τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, επιβεβαιώνουν αυτό που και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημόσια έχει επισημάνει, ότι δυστυχώς ο κ. Άιντε σε πολλές των περιπτώσεων πίστευε ότι συμβαίνει αυτό που ήθελε να συμβεί και μέσα σε αυτό το πλαίσιο υποβαθμίζει ουσιαστικές διαφωνίες που προέκυπταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», σχολίασε περαιτέρω ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.

«Όπως για εμάς», είπε ο κ. Χριστοδουλίδης, «είναι ώρα περισυλλογής, αποτίμησης και ανασυγκρότησης, ορθό και λογικό θα ήταν να ήταν και ώρα αυτοκριτικής και για τον ίδιον τον κ. Άιντε, ο οποίος επιτέλεσε ρόλο, συνέβαλε στη δημιουργία προσδοκιών και συνέτεινε στην προετοιμασία ή απουσία επαρκούς προετοιμασίας των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού».

Yπήρξε κρίση εμπιστοσύνης στο Κραν Μοντανά, λέει ο διαμεσολαβητής Άιντε

Στο πολύωρο δείπνο της 6ης Ιουλίου, που συνεχίστηκε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, «όλοι στο δωμάτιο καταλάβαιναν ότι αυτό δεν οδηγούσε κάπου. Υπήρχε επιδείνωση της εμπιστοσύνης. Το κλίμα, ο τόνος, ο τρόπος, που μιλούσαν οι άνθρωποι μεταξύ τους και για τους άλλους, δεν ταίριαζε σε ανθρώπους που επρόκειτο να ενωθούν», υποστηρίζει ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Άιντε, ο οποίος την Δευτέρα θα έχει χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.

Σε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ από την Νέα Υόρκη, ο κ. Άιντε προβάλει την εκδοχή ότι αυτό που εμπόδισε τη λύση στις συνομιλίες του Κυπριακού στο Κραν Μοντανά, «δεν είναι το τι θα μπορούσε να είναι το τελικό αποτέλεσμα, αλλά η αδυναμία να φτάσουμε σε αυτό το τελικό αποτέλεσμα». Κάνει λόγο για «μια συλλογική αποτυχία», η οποία – υποστηρίζει «συμπεριλαμβάνει όλους όσοι ήταν εκεί». Αν κάτι αποτύχει, προσθέτει, «όλοι πρέπει να σκεφτούν τι έπρεπε να κάνω για να το βελτιώσω, αντί να τρέχω και να πω ότι όλοι οι άλλοι έκαναν τα λάθη».

Σχετικά με το ακανθώδες ζήτημα της κατάργησης του ισχύοντος συστήματος εγγυήσεων, όπως οριζόταν στις Συνθήκες του 1960, οι οποίες εγκαθίδρυσαν την Κυπριακή Δημοκρατία, ο κ. Άιντε ανέφερε ότι τα πράγματα κινούνταν προς μια «σημαντική πρόοδο (breakthrough) στις εγγυήσεις, αλλά εξακολουθούσαν να υπάρχουν τα εκκρεμή ζητήματα για τα στρατεύματα».

«Μεταξύ της ρήτρας “λήξη της ισχύος” και της αναθεώρησής της διαχρονικά, δεν είχαμε ακόμα την τελική συμφωνία», είπε.

Δήλωσε επίσης ότι υπήρχαν κάποια «πολύ σημαντικά και πολύ εποικοδομητικά ανοίγματα από την ελληνοκυπριακή πλευρά και τον κ. Αναστασιάδη στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού, τα οποία παρουσιάστηκαν εντός του πλαισίου να ικανοποιείτο κι αυτός σε άλλα θέματα.

Απαντώντας σε ερωτήσεις, είπε ότι στο πολύωρο δείπνο της 6ης Ιουλίου, που συνεχίστηκε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, «όλοι στο δωμάτιο καταλάβαιναν ότι αυτό δεν οδηγούσε κάπου. Υπήρχε επιδείνωση της εμπιστοσύνης … Το κλίμα, ο τόνος, ο τρόπος που μιλούσαν οι άνθρωποι μεταξύ τους και για τους άλλους, δεν ταίριαζε σε ανθρώπους που επρόκειτο να ενωθούν».

O κ. Άινταε αναφέρθηκε σε μία συμφωνία πακέτο και μίλησε για έξι στρατηγικά θέματα που αφορούσαν την αντικατάσταση της Συνθήκης Εγγυήσεων από έναν μηχανισμό εφαρμογής, το μέλλον των στρατευμάτων, την εκ περιτροπής προεδρία, το μέλλον μιας «ιδιαίτερης τοποθεσίας» -όπως το περιγράφει, εννοώντας τη Μόρφου- το καθεστώς του περιουσιακού και την ισοδύναμη ή ειδική μεταχείριση των Τούρκων υπηκόων.  

«Αν είχαμε απαντήσει αυτά τα ερωτήματα, θα μπορούσαμε να είμαστε πέραν από το σημείο μη επιστροφής», παραδέχτηκε.