Home Greek News Υεμένη: Ο Φαύλος Κύκλος Ενός Άγνωστου Πολέμου

Υεμένη: Ο Φαύλος Κύκλος Ενός Άγνωστου Πολέμου

by _
0 comment 140 views

Εδώ και 69 περίπου χρόνια από την ψήφιση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (10/12/1948), η αναγνώριση κι η προστασία των τελευταίων εξακολουθεί να αποτελεί το κοινό ιδανικό στο οποίο πρέπει να κατατείνουν όλοι οι λαοί και όλα τα έθνη. Εντούτοις, όσο αυτονόητη κι αν φαντάζει η παγκόσμια και αποτελεσματική εφαρμογή τους ανάμεσα στους λαούς των ίδιων των κρατών-μελών που βρίσκονται στη δικαιοδοσία τους, υπάρχουν περιοχές -όπως, επί παραδείγματι, η Μέση Ανατολή- όπου η ανοχή πράξεων υψίστης βαρβαρότητας οδήγησε στην καταπάτηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Στην Υεμένη, η απουσία οικονομικού και αναπτυξιακού σχεδίου, οι συνέπειες του πολέμου μεταξύ όσων επιθυμούν την ανάληψη της εξουσίας, τα ολέθρια φαινόμενα της φτώχειας, της διαφθοράς και της υποβάθμισης του επιπέδου διαβίωσης -παρά την ύπαρξη εισοδημάτων πετρελαίου-, το Κίνημα του Νότου (Al-Herak Al-Janoubi) και τα παρεπόμενα αιτήματά του για απόσχιση, ο μονοκομματισμός, η περιθωριοποίηση των λοιπών πολιτικών δυνάμεων, καθώς και το υψηλό ποσοστό αναλφάβητων αποτελούν μερικούς κύριους παράγοντες που πυροδότησαν τη μέχρι τώρα εξέγερση. Πρόσφατα, μάλιστα, ο Brahim Mahmoud, υπεύθυνος του Ταμείου Κοινωνικής Ανάπτυξης της Υεμένης, δήλωσε πως, εάν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας και των κρατικών οργανώσεων στην περιοχή, ελλοχεύει ο κίνδυνος της ανθρωπιστικής καταστροφής, λόγω της πείνας.

Εν τοις πράγμασι, με την εμφύλια διαμάχη που έχει ξεσπάσει στην Υεμένη από το 2015 και ύστερα, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές έχουν προβεί σε συνεχείς κι αδιάλειπτες παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα να συντελείται μια άνευ προηγουμένου -για τα δεδομένα της- ανθρωπιστική κρίση, με πάνω από 5.500 νεκρούς αμάχους, 2.5 εκατομμύρια εκτοπισμένους από τις εστίες τους, και περίπου 22 εκατομμύρια πολίτες -αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 80% του συνολικού πληθυσμού της χώρας- να αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετικά με την παροχή τροφής και φαρμάκων.

Πιο συγκεκριμένα, οι δυνάμεις του πρώην προέδρου της χώρας, Hadi, συγκρούονται με τις δυνάμεις των επαναστατών «Houthi», οι οποίοι έχουν την υποστήριξη του πρώην προέδρου Ali Abdullah Saleh, αλλά και άλλων εξτρεμιστικών ομάδων που ακολουθούν τη σκληρή ιδεολογική γραμμή της Al-Qaeda, και είναι οπαδοί των παγκόσμιων αρχών της Jihad. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο, άλλωστε, σε έναν εμφύλιο πόλεμο οι άμαχοι να βρίσκονται στο στόχαστρο των εμπόλεμων πλευρών, και να αποτελούν «παράπλευρες απώλειες». Αυτό ακριβώς διαδραματίζεται και στην περίπτωση της Υεμένης, καθώς και οι επαναστάτες Houthi, οι κυβερνητικές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους είτε χρησιμοποιούν τους αμάχους ως μοχλό πίεσης, είτε στρέφονται εναντίον τους -θεωρώντας ότι βοηθούν τον εχθρό-, είτε πάλι στρατολογούν πολίτες και παιδιά για να πυκνώσουν τις τάξεις τους, και να καλύψουν τα κενά που δημιουργούνται από τις συγκρούσεις.

Όσον αφορά, δε, τις συγκρούσεις, αξιοσημείωτο είναι πως, λόγω των εμπλοκών μεταξύ των δυνάμεων των Houthi και του στρατού, κατά την περίοδο 2004-2009, προκλήθηκε -σύμφωνα με εκτιμήσεις των ανθρωπιστικών οργανώσεων του Ο.Η.Ε.- ο θάνατος τουλάχιστον 10.000 ανθρώπων, και η αναγκαστική μετακίνηση τουλάχιστον 100.000-120.000 σε άλλες περιοχές, εξαιτίας της σκληρής αντιμετώπισης των πρώτων από το στρατό, απαξιώνοντας τις δυνατότητες για μία πολιτική λύση. Ως εκ τούτου, όταν τον Ιανουάριο του 2015 οι επαναστάτες κατέλαβαν την εξουσία, κι οδήγησαν σε παραίτηση τον πρόεδρο Hadi, αφαίρεσαν αυθαίρετα τα δικαιώματα έκφρασης και συνάθροισης των πολιτών, ενώ συνάμα προέβησαν σε συλλήψεις ηγετών του κόμματος al-Islah, καταστέλλοντας με εκτεταμένη χρήση βίας διαδηλώσεις υπέρ του έκπτωτου προέδρου, και διαλύοντας, το Φεβρουάριο του ίδιου έτους, την υπάρχουσα Βουλή. Παράλληλα, οι κυβερνητικές δυνάμεις ενισχύθηκαν από έναν συνασπισμό Αραβικών κρατών, με τη Σαουδική Αραβία να αναλαμβάνει τα ηνία.

Όπως είναι φυσικό, τα προαναφερθέντα συνέβαλαν ώστε το 80% περίπου του πληθυσμού να έχει σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα, εξαιτίας του εμπάργκο εμπορικών αγαθών και ανθρωπιστικής βοήθειας που υφίσταται η χώρα, αφού τα αγαθά φτάνουν στην Υεμένη, αλλά δεν μπορούν να διανεμηθούν σε αυτούς που τα έχουν ανάγκη.

Παραβιάσεις – Νομικό Πλαίσιο

Οι παράνομες πράξεις στις οποίες προέβησαν οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σωματική και ψυχολογική βία, τρομοκρατία, βασανιστήρια, πείνα και εξαθλίωση -με τελικό αποτέλεσμα τη λιμοκτονία και το θάνατο παιδιών ανά δέκα λεπτά-, εκτελέσεις, δολοφονίες με όπλα μαζικής καταστροφής, και επιβολή θανατικής ποινής με την αιτιολογία πως πρόκειται για αντιφρονούντες. Εν ολίγοις, μπορεί να γίνει λόγος για παραβίαση μίας σειράς άρθρων της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία συντάχθηκε από μια επιτροπή με επικεφαλής την Eleanor Roosevelt -σύζυγο του Προέδρου των ΗΠΑ, Franklin D. Roosevelt-, και διακηρύσσει τα δικαιώματα που θα πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος στον κόσμο. Σήμερα, υπάρχουν 192 μέλη-κράτη του ΟΗΕ, που το καθένα ξεχωριστά έχει υπογράψει ότι συμφωνεί με την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ακριβέστερα, στοιχειοθετείται παραβίαση του Άρθρου 5, που απαγορεύει ρητά τα βασανιστήρια κι οποιαδήποτε ποινή ή σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση, του Άρθρου 9, που απαγορεύει τις αυθαίρετες συλλήψεις, του Άρθρου 12, που απαγορεύει οποιαδήποτε προσβολή της τιμής και της υπόληψης του ανθρώπου, του Άρθρου 21, που ρυθμίζει το δικαίωμα του εκλέγειν κι εκλέγεσθαι, καθώς και του Άρθρου 25 παρ.1, που αναφέρεται στην προστασία της παιδικής ηλικίας και της μητρότητας.

Συν τοις άλλοις, σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση βρίσκονται οι γυναίκες οι οποίες μετεβλήθησαν σε θύματα διακρίσεων, εφόσον εξαναγκάζονται δια της βίας να παντρευτούν ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καν, ή -σε ακόμη επαχθέστερες περιπτώσεις- να υποστούν ακρωτηριασμούς των γεννητικών τους οργάνων. Συνεπώς, η εν λόγω κατάσταση αντικατοπτρίζει μία καινοφανή, παντελή μη εφαρμογή των άρθρων 28, 29 και 30 της Οικουμενικής Διακήρυξης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τα οποία υπεραμύνονται της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, της απόλαυσης των ελευθεριών υπό αποκλειστικό περιορισμό, αλλά και της εξασφάλισης της αναγνώρισης και του σεβασμού των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των άλλων, ώστε να ικανοποιούνται οι δίκαιες απαιτήσεις της ηθικής, της δημόσιας τάξης και του γενικού καλού σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Η Δράση Της Διεθνούς Κοινότητας Στην Υεμένη

Στις 15 Φεβρουαρίου του 2015, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ προέβη στην πρόταση του  ψηφίσματος 2201 αναφορικά με την κατάσταση στην Υεμένη, με την οποία καλούσε τις αντιμαχόμενες πλευρές να σταματήσουν τις μονομερείς ενέργειες που θα δυσχέραιναν την ομαλή μετάβαση της εξουσίας. Στις 14 Απριλίου του ίδιου έτους, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απαιτούσε, με το ψήφισμα 2216, την απόσυρση των μαχητών Houthi από την Sana και άλλες περιοχές, όπως επίσης την παράδοση του κλοπιμαίου οπλισμού που είχαν στην κατοχή τους. Επιπλέον, συνέστησε στις δύο πλευρές να συμμορφωθούν με τις υπάρχουσες συμφωνίες, καλώντας ταυτόχρονα τα κράτη να μην προμηθεύουν με όπλα καμία από τις δύο πλευρές – παρόλο που εν τέλει δύο από τα μέλη του, οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία, αποτελούν τους βασικούς προμηθευτές των όπλων. Σε συνέχεια των παραπάνω, το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών -που εγκρίθηκε ομόφωνα την 18η Δεκεμβρίου 2015 στη Γενεύη- καλούσε τις αντιμαχόμενες πλευρές να επιτρέψουν άμεσα τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περιοχές υπό πολιορκία, την απελευθέρωση φυλακισμένων που κρατούνται αυθαίρετα, και τον τερματισμό των επιθέσεων σε περιοχές όπου υπάρχει άμαχος πληθυσμός.

Μολαταύτα, οι προσπάθειες του ΟΗΕ να ερευνήσει εκτενέστερα τις καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέβησαν άκαρπες, καθώς η Σαουδική Αραβία απέτρεψε το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού από το να δημιουργήσει επιτροπή, η οποία θα ασχολούνταν με τις εν λόγω καταγγελίες. Ωστόσο, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού ανακάλυψε ότι οι βομβαρδισμοί που λάμβαναν χώρα ενάντια σε κατοικημένες περιοχές κι αμάχους αναδεικνύουν ιδιαίτερα κερδισμένους στον εν λόγω πόλεμο -πέραν πάσης αμφιβολίας- τους τζιχαντιστές. Η δημιουργία τζιχαντιστικών θυλάκων στην κεντρική Υεμένη, το πρότυπο της Λιβύης, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη διεθνή ναυσιπλοΐα στα Στενά του Άντεν, αλλά και για την παραγωγή πετρελαίου στη γειτονική Σαουδική Αραβία. Πρόσφατα στοιχεία τεκμαίρουν πως τουλάχιστον 71 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, και άλλοι 98 τραυματίστηκαν στο Άντεν σε επίθεση αυτοκτονίας του ΙSIS, με στόχο νεοσύλλεκτους των ενόπλων δυνάμεων της Υεμένης που μάχονται εναντίον των σουνιτών τζιχαντιστών. Το ΙSIS, μάλιστα, ανέλαβε αμέσως την ευθύνη, χαιρετίζοντας την πλέον αιματηρή επίθεση των τελευταίων ετών που εκτέλεσε ένας μαχητής του εναντίον «ενός κέντρου στρατολόγησης του στρατού».

Συμπεράσματα

Μπορεί ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης να μην έχει δεχθεί τη δημοσιότητα που έχει λάβει ο αντίστοιχος εμφύλιος πόλεμος στη Συρία -εξαιτίας και του γεγονότος ότι δεν έχουν εμπλακεί τα καθ’ ύλην αρμόδια πρόσωπα της Διεθνούς Κοινότητας-, δεν παύει, όμως, να είναι ανάλογα σημαντικός κι επικίνδυνος, ιδίως όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατούνται καθημερινά, με εξίσου ανήλεο τρόπο. Η επιθυμία για απομάκρυνση του Saleh που ένωσε τους αντικαθεστωτικούς θα ξεχαστεί μετά την πτώση του, κι ο λαός θα βρεθεί εκ νέου αντιμέτωπος με την πραγματικότητα της κοινωνικής εξαθλίωσης, και του πολιτικού διχασμού μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Για να μπορέσει, δε, να ιδρυθεί ένα σύγχρονο κι ενωμένο κράτος, θα καταστεί απαραίτητη η αναδιοργάνωση του πολιτικού συστήματος, και η αναδιάρθρωση των δυνάμεων του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας, με κριτήρια εθνικά και όχι φυλετικά.

Είναι πια καιρός η διεθνής κοινότητα να θέσει ως κύριο στόχο της την ανάδειξη της Υεμένης σε κράτος δικαίου, με δίαυλο τις οικονομικές επενδύσεις στις πλουτοπαραγωγικές πηγές, ώστε να επέλθει θετικό αντίκρισμα τόσο στο οικονομικό, όσο και στο κοινωνικό γίγνεσθαι του λαού. Αυτή είναι, ίσως, η πιο σημαντική ευκαιρία της Δύσης στην Υεμένη, κατόπιν της πτώσης του Saleh διότι, σε περίπτωση αποτυχίας, η χώρα θα οδηγηθεί και πάλι σε συνθήκες αστάθειας, διχόνοιας και τρομοκρατίας.

Πηγές:

  1. Αθήνα 984. (2017). UNICEF: Ένα παιδί πεθαίνει κάθε δέκα λεπτά στην Υεμένη. [online] Available at: http://www.athina984.gr/2017/05/15/unicef-ena-pedi-petheni-kathe-deka-lepta-stin-yemeni/ [Accessed 28 May 2017].
  2. Pronews.gr. (2015). Η ιστορία πίσω από την εξέγερση των σιιτών Χούτι στην Υεμένη. [online] Available at: http://www.pronews.gr/portal/item/ [Accessed 28 May 2017].
  3. Tribune.gr. (2015). Υεμένη: Άγριες οδομαχίες στους δρόμους του Άντεν. [online] Available at: http://www.tribune.gr/world/news/article/127254/iemeni-agries-odomachies-stous-dromous-tou-anten-vinteo-foto-chartis.html [Accessed 28 May 2017].
  4. BBC News. (2017). Yemen crisis: Who is fighting whom? [online] Available at: http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29319423 [Accessed 28 May 2017].
  5. Browning, N. and Ghobari, M. (2017). Spread of combat, cholera wreaks misery, collapse in Yemen. [online] Reuters. Available at: http://www.reuters.com/article/us-yemen-security-aid-idUSKCN18C18G [Accessed 28 May 2017].
  6. RT International. (2016). UN ‘conservative estimates’ show 700 children among 6,000 Yemen fatalities. [online] Available at: https://www.rt.com/news/332710-yemen-humanitarian-catastrophe-fatalities/ [Accessed 28 May 2017].
  7. Graham-Harrison, E. (2016). Yemen famine feared as starving children fight for lives in hospital. [online] The Guardian. Available at: https://www.theguardian.com/world/2016/oct/04/yemen-famine-feared-as-starving-children-fight-for-lives-in-hospital [Accessed 28 May 2017].
  8. Newsbeast.gr. (2017). Η φρίκη του «ξεχασμένου» από την Δύση πολέμου στην Υεμένη. [online] Available at: http://www.newsbeast.gr/world/arthro/2709400/i-friki-tou-xechasmenou-apo-tin-disi-polemou-stin-iemeni [Accessed 28 May 2017].
  9. naftemporiki.gr. (2017). ΟΗΕ: Εντείνεται ο κίνδυνος λιμού στην Υεμένη. [online] Available at: http://www.naftemporiki.gr/story/1198762/oie-enteinetai-o-kindunos-limou-stin-yemeni[Accessed 28 May 2017].
  10. naftemporiki.gr. (2017). Επέμβαση στην Υεμένη. [online] Available at: http://www.naftemporiki.gr/stream/1195/epembasi-stin-yemeni [Accessed 28 May 2017].
  11. CNN.gr. (2017). Ξεχασμένες κρίσεις: στην κόλαση της Υεμένης. [online] Available at: http://www.cnn.gr/focus/story/66982/xexasmenes-kriseis-stin-kolasi-tis-yemenis-pics[Accessed 28 May 2017].

You may also like

Είμαστε μια ομάδα που αποτελείται απο δημοσιογράφους, ερευνητές, εκφωνητές, οικονομολόγους και όχι μόνο. Αν έχετε τυχόν ερωτήσεις, είμαστε στη διάθεσή σας στο ακόλουθο e-mail.

Contact: [email protected]

@ 2022 – All Right Reserved. Designed and Developed by WebLegends.gr