Του Πέτρου Τρουπιώτη*
Θα πετάξουν ή όχι πάνω από τον ουρανό του Αιγαίου «αόρατα πολεμικά αεροσκάφη» με την ελληνική σημαία στα φτερά τους; Η απάντηση, προς το παρόν, φαίνεται να είναι ίσως… Και αυτό γιατί η ιδία η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, δεν έχει… αποφασίσει αν θα τα παραγγέλλουμε ή όχι. Και δεν μιλάμε για διαφωνίες σε λεπτομέρειες, αλλά για διαφωνίες ριζικές και μάλιστα σε επίπεδο κορυφής…
Ξαφνικά, πριν από ένα μήνα περίπου, το γραφείο του υπουργού Άμυνας Π. Καμμένου, ενημέρωνε τους δημοσιογράφους που κάνουν στρατιωτικό ρεπορτάζ, με «non paper”, πως αποφασίστηκε η εκδήλωση ενδιαφέροντος για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών τεχνολογίας stealth (αόρατα). Και επειδή μόνον ένας τύπος αεροσκάφους με τέτοια τεχνολογία «κυκλοφορεί» στην αγορά, οδηγούμαστε σε συζητήσεις με την αμερικανική εταιρεία που παράγει τα F-35. Εξάλλου η εταιρεία αυτή είναι γνωστή στο υπουργείο Άμυνας μια και ο βασικός τύπος των αεροσκαφών που χρησιμοποιεί η Πολεμική Αεροπορία μας είναι τώρα τα F-16 (μέρος των οποίων, όπως μάθαμε και με το ίδιο non paper, θα εκσυγχρονιστεί…).
Η απόφαση αυτή, που όπως λένε είναι προσωπική του υπουργού Π. Καμένου, ξάφνιασε πολλούς όχι μόνον εκτός κυβερνήσεως αλλά και μέσα στο ίδιο το υπουργικό συμβούλιο. «Είναι πολλά τα λεφτά» εξάλλου για μια τέτοια κίνηση. Τόσα πολλά που ξεπερνούν και τα πιο «τρέλα» όνειρα ακόμα και των ίδιων των επιτελών της Πολεμικής Αεροπορίας.
Γιατί όπως διευκρίνιζε λίγες μέρες αργότερα ανωτάτη αεροπορική πηγή, η πρόθεση μας είναι να αγοράσουμε τουλάχιστον 20 αεροσκάφη F-35. Η τιμή του κάθε αεροσκάφους είναι μεταξύ των 94 και 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Και μιλάμε για το αεροσκάφος περίπου γυμνό. Αν προσθέσουμε τα οπλικά συστήματα τους, τα κάθε αλλού είδους ηλεκτρονικά συστήματα που θα θελήσουμε να βάλουμε αλλά και την εκπαίδευση του προσωπικού που χρειάζεται πάνω από δύο χρόνια αλλά και τις βάσεις συντήρησης το κόστος κάθε αεροσκάφους μπορεί να ξεπεράσει τα 350 με 400 εκατομμύρια ευρώ… Όπως αντιλαμβάνεστε μόνον και μόνον με το άκουσμα των σχετικών αριθμών, το οικονομικό επιτελείο (και όχι μόνον) άρχισε τις διαμαρτυρίες στο Μ. Μαξίμου.
Εδώ λοιπόν ήταν το πρώτο τρικ του Π. Καμμένου. Δεν θα χρειαστώ χρήματα άμεσα Αλέξη, φαίνεται να είπε ο Π. Καμμένος στον πρωθυπουργό και εξήγησε το «κόλπο». Ένα «κόλπο» εξάλλου που με ορισμένες παραλλαγές χρησιμοποιούσαν και προηγούμενοι υπουργοί Άμυνας.
Κατ αρχήν, η εκδήλωση ενδιαφέροντος που έγινε τώρα, αναμένεται να απαντηθεί σε 4-6 μήνες από την εταιρεία. Η απάντηση θα αποτελέσει την αρχή για τις οποίες συζητήσεις, μια και μια γενική πρόταση, πρέπει να εξειδικευτεί σε πάρα πολλά σημεία, τόσο κατασκευαστικά, όσο και εξοπλιστικά, ενώ θα πρέπει να εγκριθεί και η αποδέσμευση συγκεκριμένων δυνατοτήτων αλλά και οπλικών συστημάτων από το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας.
Παράλληλα, πρέπει να εξετάσει τόσο ποτέ μπορούν να αρχίσουν να παραδίδονται τα αεροπλάνα αυτά, όσο και τι διαφορές θα έχουν με τα αντίστοιχα που έχει παραγγέλλει η Άγκυρα. Πότε, που και από ποιους θα γίνει η εκπαίδευση των πιλότων, πως και ποιοι θα κατασκευάσουν εδώ τις βάσεις υποστήριξης και πολλά ακόμα. Δηλαδή μιλάμε για συνομιλίες που θα μπορούσαν να κρατήσουν χρόνια.
Άρα το πρώτο «κόλπο» του υπουργού Άμυνας είναι το… τυράκι προς την Αμερικανική πλευρά. Θα πάρουμε δικά σας οπλικά συστήματα. Θα δουλέψει η αμερικανική πολεμική βιομηχανία… Αυτό είπε ο κ. Καμμένος στον Α. Τσίπρα και άρχισε να τον πείθει. Εξάλλου όπως λέει « έχει άκρες» στο περιβάλλον Τραμπ και «μια τέτοια κίνηση θα βοηθήσει να βελτιωθούν σημαντικά οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις». Παλαιό κόλπο βεβαία, αλλά αμφιβόλου επιτυχίας πια…
Το επόμενο προς τον πρωθυπουργό επιχείρημα Καμμένου, είναι πως θα δοθεί ελπίδα σε δεκάδες ελληνικές επιχειρήσεις του αμυντικού (και όχι μόνον χώρου) ότι θα μπορούσαν μέσω αντισταθμιστικών να πάρουν δουλείες και να συντηρηθούν για χρόνια. Όπως και η Κρατική ΕΑΒ. Και εδώ υπάρχουν πολλά ερωτηματικά, μια και με τις προηγούμενες αγορές τα αντισταθμιστικά περίπου «μην τα είδατε…». Και βεβαία, όταν φτάνουμε στο οικονομικό μέρος, το επιχείρημα είναι διπλό και πάλι.
Από την μια ο υπουργός λέει πως «όταν στο οικονομικό επιτελείο ενημερωθούν για τους τρόπους χρηματοδότησης δεν θα έχουν αντίρρηση», μια και όπως λέει θα τα πάρουμε με leasing, με κάποιου είδους αμερικανική χρηματοδότηση, μέσω ανταλλαγής παλαιού υλικού και άλλα παρόμοια. Σχετικής πάντα πραγματικότητας…
Από την άλλη, επισημαίνει πως «θα κάνουμε ότι έκαναν και οι άλλοι». Δηλαδή, «θα καταγράψουν τα ποσά που θα χρειαστούν», όπως έχουν την λογιστική δυνατότητα μέσω των διεθνών λογιστικών προτύπων των αμυντικών δαπανών, τις χρόνιες που θα παραλαμβάνουμε τα αεροσκάφη. Δηλαδή από το 2023-25 και μετά, δηλαδή «ποιος ζει ποιος πεθαίνει ως τότε» που λέει και ο σύντροφος του κ. Καμμένου, υφυπουργός Παιδείας κ. Ζουραρης. Εξάλλου κλείνει και το μάτι στον φίλο Αλέξη ο Πάνος, λέγοντας, «άσε τότε να τα πληρώνουν τα δισ. οι άλλοι, ενώ εμείς θα έχουμε κάνει το κομμάτι μας»…
Βεβαία το όλο σχετικό πρότζεκτ μπορεί να έπεισε, τουλάχιστον σε πρώτη φάση τον πρωθυπουργό, που είδε πως χωρίς χρήματα (όπως τουλάχιστον του λένε) θα μπορέσει να εμφανιστεί και «προστάτης της ακεραιότητας της χώρας», όμως δεν φαίνεται να περπατάει στον Σύριζα. Γιατί και γενικώς μια απέχθεια στο στρατό και στους εξοπλισμούς την έχουν στην Πλ. Κουμουνδούρου και δεν μπορούν να βγουν να υποστηρίξουν στους ψηφοφόρους τους ότι αντί να καταπολεμήσουμε την ανεργία και την φτώχεια θα δώσουμε πάλι χρήματα σε όπλα και στους αμερικανούς…. Και αυτό ο κ. Φίλης ήδη το κατάλαβε, ότι μπορεί να αποτελέσει το όχημα του για να τον φέρει και πάλι στον αφρό και μάλιστα ως ηγέτη της «αριστεράς» του κόμματος. Και ήδη δρα καταλλήλως. Και δεν είναι ο μόνος. Μόνον που το όλο ζήτημα, φαίνεται να παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις ενδοκυβερνητικά, αφού ακόμα και κλιμάκια των θεσμών, λένε οι πληροφορίες, ζήτησαν σχετική ενημέρωση για το θέμα και να δουν αν «ακουμπά τα δημοσιονομικά των επομένων ετών»… Και εδώ το πράγμα μπλέκει…
Έτσι, μια η «αριστερή αντίδραση», μια το «οικονομικό ζήτημα», άρχισαν να τα μαζεύουν στην κυβέρνηση. Μια κουβέντα είπε ο υπουργός λέει ο ένας βουλευτής, ερευνά κάνουμε λέει ο άλλος υπουργός. Τώρα μάλιστα την Παρασκευή, ο αναπληρωτής του κ. Καμμένου (και πρώην γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ) ο κ. Βίτσας, τα είπε πιο καθαρά μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ 100,3. Και με αφορμή το οικονομικό κόστος, αναρωτήθηκε «…έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε τέτοια πράγματα…». Σαφέστατος ε, δεν μπορείτε να πείτε.
Βεβαία, ο Πρόεδρος Πάνος, δεν είναι από τους πολιτικούς που τα παρατά εύκολα. Ήδη, τρέχει τις συζητήσεις όντος και εκτός επιτελείου για το θέμα, ενημερώνει για το ενδιαφέρον κάθε αμερικανό που μπορεί να φανεί χρήσιμος και παράλληλα, μιλώντας επισήμως και ανεπισήμως για τις πιθανότητες «κρίσεων την Άνοιξη στην Κύπρο» αλλά και «φουσκώνοντας» την υπάρχουσα Τουρκική προκλητικότητα, καλλιεργεί το κλίμα…
Ο κ. Καμένος παράλληλα λέει πως η απόφαση του στηρίζεται σε μελέτες και αιτήματα της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Και εδώ δεν λέει ψέματα. Όντως το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, εδώ και χρόνια ζητά τόσο την αναβάθμιση του υπάρχοντος πολεμικού στόλου όσο και να εξεταστεί η αγορά νέου μαχητικού πέμπτης γενιάς. Και η ηγεσία της αεροπορίας καλά κάνει. Αυτό πρέπει να κάνει, να ζητά το καλύτερο ώστε να είναι ετοιμοπόλεμη. Αυτό είναι το καθήκον της, άσχετα αν κάποιοι λένε πώς οι σχετικές εκθέσεις δεν έχουν μελετήσει σοβαρά την πιθανότητα αλλού τύπου αεροσκάφους με εναλλακτικές δυνατότητες. Το σίγουρο είναι ότι σωστά ζητά το Μάξιμουμ. Αλλά και γι αυτό στις δημοκρατίες δεν αποφασίζουν οι στρατιωτικές ηγεσίες τι θα πάρουμε. Αυτές προτείνουν (και ενίοτε το Μάξιμουμ), οι πολιτικοί αποφασίζουν με βάσει γενικότερα κριτήρια που έχουν να κάνουν και με τα οικονομικά δεδομένα της χώρας και με τις διεθνείς συμμαχίες και με τις κατευθύνσεις που μπαίνουν για τα επόμενα χρόνια σε σχέση με την διεθνή σχέση της χώρας.
Και αυτά τα τελευταία φαίνεται να μην τα πήρε καθόλου υπόψη του ο Π. Καμμένος, όταν, μετά από ένα ακόμα ταξίδι του στις ΗΠΑ, ανακοίνωνε μέσω “non paper” την συγκεκριμένη πρόθεση του. Μια πρόθεση κόστους περί τα 8 με 10 δισ. ευρώ…..
* Ο κ. Πέτρος Τρουπιώτης είναι δημοσιογράφος.