Home Greek News Μιλόσεβιτς: Η νομική απόφαση χωρίς πολιτικές προεκτάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου

Μιλόσεβιτς: Η νομική απόφαση χωρίς πολιτικές προεκτάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου

by _
0 comment 121 views

news247 | Σεπτέμβριος 26 2016 15:22

-Της Χριστίνας Καραγιάννη*

Οι γνωστικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί με πλαίσια και μεταφορές και ότι επεξεργάζεται αντί για γεγονότα, τον τρόπο με τον οποίο αυτά πλαισιώνονται. Επομένως η πλαισίωση ή η κατηγοριοποίηση πληροφοριών είναι πιο ισχυρή από τα ίδια τα γεγονότα. Παρατηρήσαμε, το τελευταίο διάστημα, ένα σημαντικό αριθμό δημοσιευμάτων από μια μερίδα ελληνικών αλλά και ξένων ΜΜΕ, τα οποία αναφέρονταν είτε στην “μετά θάνατον αθώωση του Μιλόσεβιτς” είτε στην διάψευση της αθώωσης του “εγκληματία Μιλόσεβιτς”…

Σε αυτή τη λογική λοιπόν και δεδομένου ότι το πλαίσιο είναι πιο ισχυρό και πιο ελκυστικό, πολλές αναλύσεις που ασχολήθηκαν με το κομμάτι της απόφασης Κάραζιτς που αφορά τον Μιλόσεβιτς, είχαν ένα ήρωα, έναν θύτη που έπρεπε να τιμωρηθεί ως κακός και παράλογος, και ένα έγκλημα. Για κάποιες από αυτές τις αναλύσεις ο ήρωας ήταν οι Νατοϊκές δυνάμεις που έβαλαν τέλος στον πόλεμο και έσωσαν τους Γιουγκοσλάβους, ο θύτης ήταν ο Μιλόσεβιτς, και το έγκλημα ο πόλεμος. Για κάποιες άλλες συνέβαινε το αντίθετο, ο ήρωας ήταν ο Μιλόσεβιτς του οποίου ο ηρωισμός αναδείχτηκε μετά θάνατον, ο θύτης ήταν οι δυτικές δυνάμεις και το έγκλημα ο πόλεμος.

Είχα την ευκαιρία να δουλέψω στην υπόθεση του Ράντοβαν Κάραζιτς στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ΔΠΔΓ) και να έρθω σε επαφή με χιλιάδες αποδεικτικά έγγραφα και καταθέσεις μαρτύρων που αφορούν τα εγκλήματα που διαπράχτηκαν στην Βοσνία της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Μέσα από την ανάλυση και κατανόηση των εγκλημάτων πολέμου στο πλαίσιο της δουλειάς μου, εμπέδωσα την διαδικασία η οποία οδηγεί στην παραγωγή εγκληματικών συμπεριφορών, στα πλαίσια μιας κοινωνικής αναταραχής η οποία κλιμακώνεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Μπορώ να διαβεβαιώσω, ότι στον πυρήνα αυτών των συμπεριφορών πάντα βρίσκονται απλουστευμένες ριζοσπαστικές εξηγήσεις πάνω σε σύνθετα προβλήματα της κοινωνίας, οι οποίες εξηγήσεις από τη μία, δεν έχουν την ικανότητα να κατανοούν το πρόβλημα το οποίο είναι πολύπλοκο και από την άλλη οδηγούν σε βία και αγανάκτηση με αποτέλεσμα αθώοι άνθρωποι να βιώνουν το ξέσπασμα αυτής της αγανάκτησης με εγκληματικό τρόπο. Γι αυτό το λόγο λοιπόν οι ερμηνείες, για όσα καταγράφονται στην απόφαση Κάραζιτς, για τον Μιλόσεβιτς, θα ήταν ωφέλιμο να μην είναι υπεραπλουστευμένες και να προσαρμόζονται στο μοτίβο του ήρωα και του εγκληματία ή του θύτη και του θύματος. Χρειάζονται σύνθετες ερμηνείες για ένα τόσο σύνθετο θέμα.

Πριν προσπαθήσω να δώσω την δική μου ερμηνεία για την εν λόγω απόφαση, θα ήθελα να εξηγήσω τι ακριβώς πραγματεύεται το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ΔΠΔΓ). Το ΔΠΔΓ δεν ρυθμίζει το πότε μια χώρα μπαίνει δικαία σε ένα πόλεμο αλλά τη συμπεριφορά των εμπόλεμων μερών, δηλαδή των φυσικών προσώπων που ασχολούνται με την ένοπλη σύγκρουση, ανεξάρτητα από το αν κάποιος πολεμά σε ένα επιθετικό πόλεμο ή ένα αμυντικό πόλεμο. Κάποια δημοσιεύματα, στην προσπάθειά τους να διαψεύσουν την απαλλαγή Μιλόσεβιτς στην εν λόγω απόφαση, εξέφρασαν επιχειρήματα όπως ότι ο Μιλόσεβιτς αποκλείεται να αθωώθηκε διότι ήταν “ένας από τους υπαίτιους των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του ‘90”. Αυτού του είδους τα επιχειρήματα είναι κατά τη γνώμη μου αποπροσανατολιστικά και αυτό διότι η απόφαση Κάραζιτς, όπως προανέφερα, δεν πραγματεύεται το ποιός είναι ο υπαίτιος ενός πολέμου, ούτε και καμία άλλη απόφαση του ΔΠΔΓ.

Πολύ σημαντικό στοιχείο για να αξιολογήσει κάποιος την απόφαση, είναι να κατανοήσει το γιατί χρειάστηκε να αποφανθεί το δικαστήριο για τη συμπεριφορά του Μιλόσεβιτς στα πλαίσια της δίκης του Κάραζιτς. Η Κοινή Εγκληματική Επιχείρηση (ΚΕΕ) είναι μία θεωρία την οποία χρησιμοποίησε το ΔΠΔΓ για να προσαγάγει κυρίως πολιτικούς αρχηγούς και στρατιωτικούς ηγέτες, κατά των οποίων ήταν δύσκολο να βρεθούν στοιχεία ότι βρίσκονταν πίσω από εγκλήματα απλών στρατιωτών. Η θεωρία αυτή της κοινής εγκληματικής επιχείρησης, είχε αποτελέσει θέμα διχογνωμίας και κριτικής. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, κάθε συγκεκριμένο μέλος μιας οργανωμένης ομάδας έχει ατομική ευθύνη για εγκλήματα που εκτελέστηκαν από την ομάδα, εφόσον όλα τα μέλη της μοιραζόντουσαν ένα κοινό πλάνο ή σκοπό για την εκτέλεσή τους. Ο μόνος τρόπος λοιπόν για να καταδικαστεί ο Κάραζιτς ήταν μέσω αυτής της θεωρίας, εφόσον βεβαίως το δικαστήριο αποδείκνυε ότι ο Κάραζιτς και τα άλλα μέλη της ΚΕΕ, όπως π.χ. στρατιωτικοί, μοιράζονταν το ίδιο πλάνο εγκλήματος. Για να αποδειχτεί λοιπόν η ύπαρξη αυτής της εγκληματικής επιχείρησης και να καταδικαστεί ο Κάραζιτς, ήταν απαραίτητο να αξιολογηθεί, μεταξύ άλλων, και η συμπεριφορά του Μιλόσεβιτς ο οποίος σύμφωνα με τις κατηγορίες ήταν κι αυτός βασικό μέλος της ΚΕΕ και μοιραζόταν τον ίδιο εγκληματικό σκοπό με τον Κάραζιτς και άλλα μέλη της ΚΕΕ.
Η απόφαση τελικά κατέληξε στο ότι το “Το Δικαστήριο βασιζόμενο στις αποδείξεις ενώπιον του και οι όποιες αφορούν τα αντικρουόμενα συμφέροντα που προέκυψαν μεταξύ των Σερβοβοσνιακών και Σερβικών ηγεσιών κατά τη διάρκεια της εμπόλεμης σύγκρουσης, ο Μιλόσεβιτς επανειλημμένα εξέφρασε κριτική και αποδοκιμασία για τις αποφάσεις του κατηγορούμενου (Κάραζιτς) και της Σερβοβοσνιακής ηγεσίας. Επομένως το Δικαστήριο δεν έχει ικανοποιηθεί ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις στην συγκεκριμένη υπόθεση για να αποφανθεί ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς συμφώνησε στο κοινό σχέδιο”1 της ΚΕΕ.

Η διαφωνία του Μιλόσεβιτς με το κοινό σχέδιο, στην ουσία σημαίνει ότι δεν αποδείχτηκε η συμμετοχή του στην ΚΕΕ. Εφόσον ο μόνος τρόπος να καταδικαστεί ένα πολιτικός αρχηγός, στα πλαίσια μιας τέτοιας δίκης, είναι η συμμετοχή του στην ΚΕΕ, τότε η μη συμμετοχή του σε αυτή σημαίνει απαλλαγή του. Βέβαια η συγκεκριμένη απόφαση ακόμα και αν ζούσε ο Μιλόσεβιτς δεν θα είχε κανένα πρακτικό αντίκρισμα εφόσον το πόρισμα αυτό έγινε στα πλαίσια άλλης δίκης, και συγκεκριμένα του Κάραζιτς. Επομένως ήταν μία απόφαση χωρίς πολιτικό κόστος. Αν όμως αυτό γινόταν στα πλαίσια της δίκης του ίδιου του Μιλόσεβιτς, όσο ήταν εν ζωή, θα σήμαινε την απαλλαγή του για εγκλήματα στην Βοσνία.
Η απόφαση αυτή, παρόλο που δεν έλαβε χώρα μέσα στα πλαίσια της δίκης του Μιλόσεβιτς, έχει την σημασία της. Είναι σημαντική νομικά διότι ένα μέλος το οποίο κατηγορήθηκε ότι έπαιξε καίριο ρόλο στη εγκληματική στρατηγική της ΚΕΕ των εγκλημάτων της Βοσνίας, τελικά αποδεικνύεται ότι δεν μοιραζόταν ούτε καν τον ίδιο σκοπό με την Σερβοβοσνιακή ηγεσία. Αυτό είναι ένα νομικό συμπέρασμα το οποίο δεν θα έπρεπε να υποβαθμίζεται με επιχειρήματα όπως ότι η παραδοχή της οιονεί απαλλαγής του Μιλόσεβιτς για εγκλήματα στη Βοσνία αποτελεί “άρνηση γενοκτονίας.” Από την άλλη όμως και η απόφαση αυτή καθεαυτή δεν θα έπρεπε να αποτελεί το μοναδικό στοιχείο για απόλυτες δηλώσεις και αυθαίρετα, χωρίς επαρκή έρευνα και ιστορικά στοιχεία, συμπεράσματα που γενικεύουν και ηρωοποιούν τον Μιλόσεβιτς είτε οποιοδήποτε άλλο πολιτικό αρχηγό.

Ίσως είναι πιο εύκολο και πιο απολαυστικό να συντηρούμε ιστορίες και μύθους με ήρωες που σώζουν τους λαούς ή με εγκληματίες που τους καταβαραθρώνουν. Μια ουσιαστική συμβολή όμως στο χώρο της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης, θα ήταν μια πιο δύσκολη και σύνθετη αξιολόγηση κατά πόσον η λειτουργία του ΔΠΔΓ συνέβαλε τελικά στον αρχικό σκοπό της, την καλλιέργεια της Ειρήνης και της συμφιλίωσης στην περιοχή. Όποιος και να είναι ο νομικός χαρακτηρισμός για τη συμπεριφορά του Μιλόσεβιτς, είναι σίγουρο ότι οι αποφάσεις χωρίς κόστος και η μονόπλευρη καταδίκη ατόμων μόνο Σερβικής εθνότητας, που οδηγεί στην αναγνώριση των θυμάτων της μίας μόνο πλευράς του πολέμου, κάθε άλλο παρά εκπληρώνουν το στόχο της δημιουργίας του ΔΠΔΓ, δηλαδή την συμφιλίωση των εθνοτήτων στην περιοχή. Αυτό δυστυχώς οδηγεί μοιραία σε αυτό που δεν κατέστη δυνατό να αποφευχθεί ούτε στο Δικαστήριο της Νυρεμβέργης, η μονόπλευρη δικαιοσύνη και το ” δίκαιο του νικητή.”
* Η Χριστίνα Καραγιάννη είναι δικηγόρος Αθηνών, εξειδικευμένη στο Διεθνές Ποινικό Δίκαιο και πρώην εργαζόμενη στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία στην υπόθεση Κάραζιτς.

Πηγή:

http://news247.gr/eidiseis/kosmos/news/milosevits-h-nomikh-apofash-xwris-politikes-proektaseis-toy-diethnous-dikasthrioy.4282862.html

You may also like

Είμαστε μια ομάδα που αποτελείται απο δημοσιογράφους, ερευνητές, εκφωνητές, οικονομολόγους και όχι μόνο. Αν έχετε τυχόν ερωτήσεις, είμαστε στη διάθεσή σας στο ακόλουθο e-mail.

Contact: [email protected]

@ 2022 – All Right Reserved. Designed and Developed by WebLegends.gr